[Κέρδος] Και τα ΚΤΕΛ στον δρόμο... της απελευθέρωσης

[meganium]

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Νίκη Παπανικολάου

Εν αναμονή των οριστικών αποφάσεων του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για την απελευθέρωση του κλάδου των ταξί αλλά και του άμεσου ανοίγματος των οδικών εμπορευματικών μεταφορών, που έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις των αυτοκινητιστών, ο υπουργός κ. Ι. Ραγκούσης, προτίθεται ν' ανοίξει οσονούπω και άλλο μέτωπο, αυτό του κλάδου των ΚΤΕΛ.

Ηδη, βρίσκεται σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την εκπόνηση μελέτης με αντικείμενο τη «λειτουργία του συστήματος των ΚΤΕΛ και τις δυνατότητες απελευθέρωσης της αγοράς», κόστους 125.000 ευρώ (συν ΦΠΑ) που απορρέει ως απαίτηση από την τελευταία αναθεωρημένη έκδοση του μνημονίου.

Η απελευθέρωση του καθεστώτος των λεωφορείων των ΚΤΕΛ αποτελεί χρόνιο αίτημα του τουριστικού κλάδου, που ζητεί πλέον επιτακτικά την πλήρη εφαρμογή του Νόμου 3910 /2011 για την απελευθέρωση των επαγγελμάτων που περιλαμβάνει όλο το εύρος των χερσαίων επιβατικών μεταφορών.

Ωστόσο, για τον πρόεδρο της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (ΠΟΑΥΣ) κ. Σοφ. Φάτσιο, δεν υφίσταται κανένα θέμα απελευθέρωσης, εκφράζοντας μάλιστα την απορία από πού προκύπτει τέτοιο ζήτημα. «Εκτελούμε δημόσια συγκοινωνία και έχουμε σύμβαση έργου με το κράτος έως το 2019. Το κράτος καθορίζει την τιμολογιακή μας πολιτική, τα δρομολόγια, τις κοινωνικές ομάδες που πρέπει να εξυπηρετήσουμε», επισημαίνει στο «Κ» ο κ. Φάτσιος, υποστηρίζοντας ότι οτιδήποτε άλλο επί του θέματος, είναι περιττό.

Μέχρι στιγμής, το αρμόδιο υπουργείο δεν έχει διασαφηνίσει πώς θα απελευθερωθεί το επάγγελμα των ΚΤΕΛ, αναμένοντας τα αποτελέσματα της μελέτης αρχές του 2012. Παλαιότερα σενάρια έκαναν λόγο για διαχωρισμό των γραμμών σε κερδοφόρες και άγονες, οργάνωση των ΚΤΕΛ σε εταιρικά σχήματα που θα μπορούν να μετέχουν σε διαγωνισμούς, απελευθέρωση της τιμής των εισιτηρίων και την επιβολή πλαφόν μόνο στα εισιτήρια των γραμμών που θα βγαίνουν σε διαγωνισμό μέσω της δημιουργίας ενός ειδικού φορέα εποπτείας και ελέγχου.

Μείζον ζήτημα και σε αυτόν τον κλάδο, είναι αν το υπουργείο θα προχωρήσει στην έκδοση νέων αστικών - υπεραστικών συγκοινωνιών, υιοθετώντας την φόρμουλα που εφαρμόστηκε στα ταξί και τα φορτηγά αφού σήμερα για την απόκτηση άδειας απαιτείται ένα μεγάλο ποσό, καθώς στην αγορά ο αριθμός των προς πώληση αδειών ΚΤΕΛ, είναι πολύ μικρός.


ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Ο ανάδοχος της μελέτης καλείται να διερευνήσει το καθεστώς λειτουργίας των ΚΤΕΛ στην Ελλάδα, προτείνοντας εναλλακτικές επιλογές που θα αφορούν στην απελευθέρωση της αγοράς των υπεραστικών και προαστιακών συγκοινωνιών. Για τη διαμόρφωση της τελικής πρότασης θα μελετηθεί το αντίστοιχο πλαίσιο απελευθέρωσης σε πέντε άλλες χώρες της ΕΕ (Γαλλία, Γερμανία, Μ. Βρετανία, Αυστρία και Σουηδία). Παράλληλα, θα καταγραφεί η υπάρχουσα κατάσταση του κλάδου στη χώρα μας, επικεντρώνοντας στο θεσμικό πλαίσιο και το μοντέλο οργάνωσης (δομή αγοράς, χωρική οργάνωση, κανόνες πρόσβασης στην αγορά, μορφές οργάνωσης).

Επίσης, θα γίνει μια πλήρη «ακτινογραφία» του συγκεκριμένου κλάδου, καθώς θα εξεταστούν, μεταξύ άλλων, ο αριθμός των ΚΤΕΛ που λειτουργούν στην ελληνική επικράτεια, πώς αλληλοεπηρεάζονται, ο ρόλος της πολιτείας (π.χ. ποιος ελέγχει τις τιμές των υπηρεσιών, πώς οι νέοι υποψήφιοι μπορούν να εισέλθουν στην αγορά), η χρήση των οχημάτων και για άλλους σκοπούς (σχολικά), οι περιορισμοί στη λειτουργία των ΚΤΕΛ (γεωγραφικοί, λειτουργικοί, τιμολογιακοί), ο αριθμός και το κόστος των αδειών λειτουργίας, οι δείκτες που αφορούν στο μέγεθος των ΚΤΕΛ σε σχέση με τη συνολική επιβατική τους κίνηση, η διαχείριση των εσόδων (κατανομή μεταξύ των λεωφορειούχων και οι δείκτες που αφορούν την τιμή των παρεχόμενων υπηρεσιών και σύγκριση τους με άλλα μέσα μεταφοράς).

Πάντως, η οικονομική κρίση επηρέασε και το μεταφορικό έργο των ΚΤΕΛ το οποίο παρουσιάζει μείωση της τάξης του 10%. Σύμφωνα με τον κ. Φάτσιο, η πτώση θα ήταν μεγαλύτερη, περιορίστηκε όμως σε αυτό το ποσοστό, εξαιτίας της συρρίκνωσης των δρομολογίων του ΟΣΕ
Σημειώνεται ότι σήμερα ανά την Ελλάδα λειτουργούν 62 ΚΤΕΛ με στόλο 4.199 λεωφορείων.


ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΚΤΕΛ
Τα ΚΤΕΛ (Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Λεωφορείων) είναι ιδιότυπες μεταφορικές επιχειρήσεις που εξυπηρετούν όλες τις δημόσιες τακτικές οδικές μεταφορές της χώρας μας (εκτός των αστικών συγκοινωνιών Αθήνας, Θεσσαλονίκης και τμήματος της Ρόδου).

Με τον Νόμο 2119/1952 δημιουργήθηκαν τα ΚΤΕΛ σε κάθε νομό, με ορισμένη για κάθε ένα ΚΤΕΛ δικαιοδοσία και οι ιδιοκτήτες λεωφορείων, κατόπιν αδείας από την πολιτεία, εκτελούσαν συγκοινωνία και κάλυπταν τις ανάγκες κάθε περιοχής.

Στη συνέχεια με το ΝΔ 102/1973 παίρνουν τη μορφή των ΚΤΕΛ, που όλοι γνωρίζουμε τις τελευταίες δεκαετίες και ακολούθως με τον Νόμο 2163/2001, θεσπίζεται το πλαίσιο λειτουργίας των ΚΤΕΛ τα οποία μετατρέπονται σε ανώνυμες εταιρείες.

Το ΚΤΕΛ αποτελεί από τον νόμο ηθελημένη (αναγκαστική) κοινή διοίκηση και διαχείριση περισσότερων ατομικών ανεξάρτητων υπηρεσιών, δηλαδή θεωρείται μια κατηγορία «αναγκαστικού συνεταιρισμού» με κύριο οργανωτικό χαρακτηρισμό την ιδιοκτησία των λεωφορείων να ανήκει στους ιδιοκτήτες μετόχους και η χρήση στο νομικό πρόσωπο του ΚΤΕΛ ΑΕ το οποίο είναι αρμόδιο για την οργάνωση της μεταφοράς των επιβατών.

Σήμερα, λειτουργούν στην Ελλάδα 62 ΚΤΕΛ, που εξυπηρετούν το σύνολο της χώρας. Κάθε νομός έχει το δικό του ΚΤΕΛ με ορισμένο έργο, δηλαδή συγκεκριμένες γραμμές.

Τα ΚΤΕΛ, αν και ιδιωτικές επιχειρήσεις, τελούν υπό την άμεση εποπτεία του κράτους, το οποίο καθορίζει τις τιμές των εισιτηρίων.