[Το Βήμα] Το κράτος «χαντακώνει» τις συγκοινωνίες

[Konstantinos]

Αχιλλέας Χεκίμογλου

Το «δεν πληρώνω» του δημοσίου εκτροχιάζει τα οικονομικά των μεταφορικών ΔΕΚΟ

Κερδοφόρες επιχειρήσεις θα ήταν οι αστικές συγκοινωνίες των Αθηνών, εάν το δημόσιο ήταν συνεπές με τις τρέχουσες οφειλές του, ύψους 80 εκατ. ευρώ, προς τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Αθήνας (ΟΑΣΑ) και δεν διαιώνιζε την «πάγια» πρακτική του.

Ανώτατες πηγές των αστικών συγκοινωνιών μεταδίδουν, μιλώντας προς «Το Βήμα» υπό τον όρο της ανωνυμίας, ότι τα υπουργεία που παρέχουν μειωμένα εισιτήρια ή και ατέλεια σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, συνεχίζουν να μην καταβάλλουν τα χρήματα που αναλογούν σε αυτές τις παροχές. «Το αποτέλεσμα είναι να μας βάζουν μέσα και μετά να λένε ότι οι συγκοινωνίες είναι ζημιογόνες» συνεχίζουν.

Οκτώ μήνες μετά την ψήφιση του νόμου για τις αστικές συγκοινωνίες, όλα είναι στον αέρα. Οι ΔΕΚΟ δεν έχουν οργανογράμματα, κανονισμούς και συμβάσεις εργασίας και οι επιχειρήσεις - καίτοι ενοποιημένες πλέον- εξακολουθούν να λειτουργούν σαν να είναι διαφορετικές εταιρίες. Μάλιστα, το η εργασιακή εφεδρεία και το νέο μισθολόγιο έχουν ρίξει το ηθικό των εργαζομένων στον πάτο και δυσχεραίνουν τα πράγματα ακόμη περισσότερο.

Στον «αέρα» τα οικονομικά των εταιριών

Βάσει του Ν. 3920/2011, το δημόσιο επιδοτεί έως και το 40% του λειτουργικού ελλείμματος των αστικών συγκοινωνιών. Αυτό αναμενόταν να «κλείσει» το 2011 μεταξύ 214 - 217 εκατ. ευρώ, όμως για την κάλυψή του στα κρατικά ταμεία υπάρχουν μόλις 155 εκατ. ευρώ που αναμένεται να γίνουν 178 εκατ. ευρώ σύντομα, καθώς το υπουργείο Υποδομών ζήτησε από το υπουργείο Οικονομικών την κάλυψη μεγαλύτερου ποσού.

Έτσι, όπως μεταδίδουν ανώτατες πηγές των εταιριών, σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης καταγράφεται ταμειακό έλλειμα ύψους 39 εκατ. ευρώ, τα οποίο στερείται ο ΟΑΣΑ για την κάλυψή των αναγκών του.

Μάλιστα, δεν είναι άσχετο από όλα αυτά ότι παρόμοιο ταμειακό πρόβλημα αντιμετωπίζει το κράτος και για τον ΟΣΕ, οι υπάλληλοι του οποίου είναι απλήρωτοι εδώ και μία εβδομάδα.

Την ίδια στιγμή, ακριβώς λόγω της μη εφαρμογής του νόμου, ακόμη και το κερδοφόρο Μετρό πάει κατά διαόλου, καθώς εξακολουθεί να πληρώνει μεγάλες υπερωρίες σε ηλεκτροδηγούς και σταθμάρχες, διότι δεν έχει προχωρήσει η μετεκπαίδευση προσωπικού κι, έτσι, συνεχίζονται να καταγράφονται τεράστιες ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού κομβικής σημασίας.

Είναι χαρακτηριστικό της συρρίκνωσης του έργου των αστικών συγκοινωνιών ότι στην ΟΣΥ (πρώην ΕΘΕΛ) αντί των 3.100 λεωφορειακών δρομολογίων τον περασμένο Μάιο, σήμερα εκτελούνται 2.650. Μάλιστα, με την αναμπουμπούλα των εφεδρειών σχεδόν 100 υπάλληλοι της ΟΣΥ, οι περισσότεροι εκ των οποίων οδηγοί, κατέθεσαν τα χαρτιά τους για να βγουν στη σύνταξη!

«Το πρόγραμμα των συγκοινωνιών δεν βγαίνει. Εάν φύγει το 10% των οδηγών, τότε ο αριθμός τους θα πεσει από τους 4.000 στους 3.600 και η ΟΣΥ θα οδηγηθεί σε μεγάλη συρρίκνωση του έργου» τονίζουν πηγές της εταιρίας.

Εσφαλμένο το επιχειρησιακό πρόγραμμα

Κύκλοι των συγκοινωνιών μεταδίδουν ότι ναι μεν υπάρχει σημαντική μείωση των δαπανών, όμως δεν είναι δυνατόν να περιμένει το υπουργείο Υποδομών σοβαρή οικονομική ανταποδοτικότητα από τα λεωφορεία.

Επίσης, σημειώνουν ότι, λόγω της μεταφοράς της έκδοσης των πάσο από τον ΟΑΣΑ στο υπουργείο Παιδείας, οι αστικές συγκοινωνίες θα χάνουν κάθε έτος πάνω από ένα εκατ. ευρώ, καθώς αποτελούσε ένα σίγουρο έσοδο.

Ανώτατοι αξιωματούχοι των μεταφορικών ΔΕΚΟ αποκαλύπτουν ότι το επχειρησιακό σχέδιο των αστικών συγκοινωνιών «θέτει στόχους υπερφιλόδοξους και μη εφαρμόσιμους, γράφτηκε στο πόδι από ανθρώπους που δεν ξέρουν από μεταφορές και το χειρότερο είναι ότι χρησιμοποιήθηκε ως μπούσουλας τόσο για τον νόμο 3920/2011 όσο και για την Τρόικα».
Επίσης, αναφέρουν ότι προβλέπει πράγματα ανυπόστατα όπως κέρδη 10 εκατ. ευρώ από εσωτερικές παραγωγές έργου, όταν είναι γνωστό ότι οι "in - house" εργασίες κοστίζουν παραπάνω από τις υπεργολαβίες, καθώς η εταιρία χρεώνεται υπερωρίες.

Ακόμη, επισημαίνουν την υπεραισιόδοξη εκτίμηση για ετήσια έσοδα της τάξης των 5 εκατ. ευρώ από την αντιμετώπιση της λαθρεπιβίβασης, προσδοκία που χαρακτηρίζουν εκτός τόπου και χρόνου.

Αυτά είναι γνωστά πράγματα στο υπουργείο Υποδομών, καθώς άπαντες γνωρίζουν ότι εάν δεν βγουν οι ΔΕΚΟ να κάνουν επιθετική εμπορική πολιτική, διεκδικώντας και άλλο μεταφορικό έργο, πάντα θα προσκρούουν στο ιστορικό «ταβάνι» των εσόδων 25 εκατ. ευρώ ανά μήνα.

«Παγωμένο» και το ηλεκτρονικό εισιτήριο

Ο ΟΑΣΑ έχει πραγματοποιήσει διεθνή διαγωνισμό με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για το ηλεκτρονικό εισιτήριο. Ωστόσο, ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού όλο και αυξάνεται (προσεγγίζει πλέον τα 100 εκατ. ευρώ) και δεν φαίνεται να συγκινεί την αγορά, παρόλη την υπερβολικά παχυλή συμμετοχή του δημοσίου. Κύκλοι της αγοράς προεξοφλούν ότι ο διαγωνισμός θα καταστεί άγονος.

Την ίδια στιγμή το υπουργείο Υποδομών έχει δεχθεί εισηγήσεις για άμεση λύση τόσο του ηλεκτρονικού εισιτηρίου όσο και της τοποθέτησης πυλών στο Μετρό και τον Ηλεκτρικό, που θα εκμηδενίσουν κάθε απόπειρα εισιτηριοδιαφυγής και θα διασφαλίσουν ημερήσια έσοδα ενός εκατ. ευρώ στο σύστημα αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας.
Σύμφωνα με ανώτατες πηγές των αστικών συγκοινωνιών, η πρώτη λύση θα ερχόταν με διεθνή διαγωνισμό για να μπουν μπάρες σε Μετρο και ΗΣΑΠ, με αυτοχρηματοδότηση, έναντι ενός ή δύο σεντ από το κάθε εισιτήριο για ιδιαίτερα περιορισμένο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για λύση διαδεδομένη σε αρκετές εταιρίες αστικών συγκοινωνιών της Ευρώπης με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το Βελγικό.

Η δεύτερη λύση που προτάθηκε στο υπουργείο ήταν το ηλεκτρονικό εισιτήριο μέσω sms, το οποίο λειτουργεί με επιτυχία στην Κορέα και τη Σουηδία. Το ηλεκτρονικό εισιτήριο είναι μη μεταβιβάσιμο, αγοράζεται με ειδική εφαρμογή μέσω κινητού και σαρώνεται από ειδικά μηχανήματα.

Το όλο σύστημα λειτουργίας (εξοπλισμός ελέγχου κομίστρου, ειδικά κεραιοσυστήματα κτλ) θα στοίχιζε κατά μέγιστον 250.000 ευρώ για ολόκληρο το πλέγμα των μητροπολιτικών σιδηροδρόμων των Αθηών και η απόσβεσή του θα γινόταν, πρακτικά, μέσα σε λίγες ώρες. Έτσι και θα διασφαλίζονταν τα έσοδα και θα γινόταν εξοικονόμηση ανθρώπινων πόρων.

Καθυστερεί η παράδοση των νέων σταθμών

Το φάντασμα της Siemens εξακολουθεί να πλανάται πάνω από το υπουργείο Υποδομών, καθώς ο κ. Ι. Ραγκούσης έχει «παγώσει» τις διαδικασίες παράδοσης των επτά νέων σταθμών του Μετρό (Περιστέρι, Ανθούπολη, Χαϊδάρι, Ηλιούπολη, Αλιμος, Αργυρούπολη, Ελληνικό), αφού η εκκρεμεί η υπογραφή συμφωνίας με την γερμανική εταιρία, ύψους 45 εκατ. ευρώ, για τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης.

Η συμφωνία, η οποία πέρασε από το Ελεγκτικό Συνέδριο, πρέπει τώρα να σταλεί από τον κ. Ραγκούση στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, προκειμένου να προχωρήσει το έργο.

Εάν δεν γίνει αποδεκτή είτε το Μετρό θα δουλέψει - άγνωστο πως - χωρίς τηλεδιοίκηση είτε θα επιλεγεί κάποια άλλη τεχνική λύση. Πάντως, εάν δεν γίνει παραλαβή των σταθμών έως το το 2012 (γραμμή 3) και το 2013 (γραμμή 2), τότε η χώρα μας θα κληθεί να επιστρέψει έως και 400 εκατ. ευρώ στην Ε.Ε.

Η μη παραλαβή των σταθμών στερεί από ένα μεγάλο κομμάτι της Αθήνας εύκολη και ταχεία πρόσβαση στους Μητροπολιτικούς Σιδηροδρόμους, αλλά και περίπου 200.000 καθημερινούς πελάτες από την ΣΤΑΣΥ ΑΕ.