Από τον Σεπτέμβριο αναμένεται τελικά να μπει πιο ενεργά στη ζωή μας το ηλεκτρονικό εισιτήριο. Αν και οι συζητήσεις για το αυτόματο σύστημα συλλογής κομίστρου ξεκίνησαν 15 χρόνια πριν, όπως όλες οι εξελίξεις σε αυτή τη χώρα έτσι και αυτή ήρθε με τον... αραμπά. Αν και στο επιβατικό κοινό είχε καλλιεργηθεί η εντύπωση, έπειτα από δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού κ. Χρήστου Σπίρτζη, ότι θα επιβιβάζεται «έξυπνα» στα μέσα μαζικής μεταφοράς από την 1η Ιουνίου, δεν βρισκόμαστε ακόμη σε αυτό το σημείο.
Ξεκίνησε το roll out plan
Δεν είμαστε όμως και στο «μηδέν», δεδομένου ότι έχει ξεκινήσει ήδη η εφαρμογή του roll out plan το οποίο έχει εκπονήσει ο ΟΑΣΑ. Αυτό «εκπαιδεύει» σταδιακά πολίτες, αλλά και εργαζομένους, στις δυνατότητες και στις διαδικασίες του νέου ευφυούς συστήματος. Σήμερα, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΑΣΑ κ. Ιωάννη Σκουμπούρη, 240 αυτόματα μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων και επαναφόρτισης καρτών έχουν εγκατασταθεί στους σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς και είναι λειτουργικά.
Μέσω αυτών εκδίδονται εισιτήρια πολλαπλών διαδρομών, αξίας από 4,5 ευρώ, καθώς και ομαδικά πέντε απλά εισιτήρια του 1,40 ευρώ, ενώ γίνεται και φόρτιση καρτών. Για λόγους εξοικείωσης του κοινού με τις «έξυπνες» κάρτες, που θα αντικαταστήσουν προοδευτικά το χάρτινο εισιτήριο, όσοι αγοράζουν σήμερα πέντε εισιτήρια παίρνουν δωρεάν από τα εκδοτήρια μια ανώνυμη κάρτα. Η διάθεση των προσωπικών καρτών θα ξεκινήσει το επόμενο διάστημα.Μέχρι στιγμής όμως οι συναλλαγές στα ιδιότυπα αυτά ΑΤΜ γίνονται μόνο με μετρητά. Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να τεθεί σε πιλοτική λειτουργία και η πληρωμή με τη χρήση πιστωτικής, καθώς έχει ολοκληρωθεί η ενσωμάτωση του συστήματος στα αυτόματα μηχανήματα. Παράλληλα, «τρέχει» η δημιουργία εμπορικού δικτύου με ειδικά μηχανάκια σε 600 περίπτερα και άλλα σημεία.
Αντίστοιχα, τα εκδοτήρια σε 20 από τους 64 σταθμούς του μετρό και του τρένου έχουν εισαχθεί στο νέο πληροφοριακό σύστημα και έχουν τη δυνατότητα να εκδώσουν ανώνυμες κάρτες. Το επόμενο διάστημα το εν λόγω εκτεταμένο σύστημα, διπλάσιου προϋπολογισμού από το TAXIS, θα είναι λειτουργικό στο σύνολο των σταθμών.
Ανοιχτές πύλες, κλειστά τα δεδομένα
Οσο για το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων, που φρέναρε τη διαδικασία της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή, φαίνεται πως θα ξεπεραστεί. Οπως εξηγεί ο κ. Σκουμπούρης μιλώντας στο «Βήμα», δεν θα διατηρούνται αρχεία προσωπικών δεδομένων σε συνδυασμό με συγκεκριμένες διαδρομές, παρά μόνο αριθμοί καρτών που συνδέονται με κόμιστρα, οπότε δεν θα απαιτηθεί έγκριση από την αρμόδια αρχή. Αυτό θα επιτευχθεί με τη χρήση από κάθε ιδιοκτήτη προσωπικής κάρτας, ενός μοναδικού «ψηφιακού» αριθμού.
Η μεγάλη αλλαγή όμως στην καθημερινότητα των επιβατών θα είναι το «κλείσιμο» των πυλών που έχουν εγκατασταθεί στους σταθμούς. Αυτό όμως δεν πρόκειται να συμβεί άμεσα, καθώς για τον ΟΑΣΑ προέχει η μετάβαση και εξοικείωση των 300.000 χρηστών μηνιαίων καρτών με το νέο σύστημα.
Κατά έναν τρόπο ως «πιλότος» του ηλεκτρονικού εισιτηρίου θα λειτουργήσει το αεροδρόμιο. Μέσα στην εβδομάδα πρόκειται να τοποθετηθούν οι πύλες και στους εκεί σταθμούς, όπου συντονίστηκε ένα σύνθετο έργο σε επίπεδο αδειοδοτήσεων λόγω της εμπλοκής πολλών φορέων με διαφορετικές διαδικασίες. Μόλις αυτές καταστούν λειτουργικές, πράγμα που αναμένεται εντός του Ιουλίου, θα εκδίδεται από τους σταθμούς του αεροδρομίου αποκλειστικά ηλεκτρονικό εισιτήριο, όπως ήδη συμβαίνει εξάλλου στις λεωφορειακές γραμμές.
Ενδεικτικά της αποδοχής που έχουν από το επιβατικό κοινό τα «έξυπνα» συστήματα στις αστικές μεταφορές είναι τα στοιχεία έρευνας που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΟΑΣΑ σχετικά με την Τηλεματική. Κλείνοντας περίπου έναν χρόνο λειτουργίας, η αποδοχή του συστήματος από το επιβατικό κοινό ανέρχεται σε ποσοστό 93,1%, με τη συντριπτική πλειοψηφία (98%) να δηλώνει ότι η Τηλεματική βοηθάει τη συγκοινωνία να γίνει πιο ελκυστική και σε ποσοστό 95% ότι βελτιώνει την ποιότητα των μετακινήσεων. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 63% δηλώνει ότι περιμένει λιγότερο στις στάσεις, ενώ το 65% δηλώνει ότι έχει αυξηθεί το αίσθημα της ασφάλειας, κυρίως τις βραδινές ώρες.
Παροπλισμένα οχήματα και ελλείψεις προσωπικού
Από τη μια έχουμε τον εκσυγχρονισμό των αστικών συγκοινωνιών, από την άλλη το καλοκαίρι αναμένεται θερμό, λόγω «παροπλισμένων» οχημάτων και ανεπαρκούς αριθμού οδηγών. Οι 5.500 οδηγοί της ΟΣΥ το 2009, σήμερα, λόγω του προγράμματος εξυγίανσης και του «κύματος» συνταξιοδοτήσεων, έχουν περιοριστεί σε 3.500. Τα τελευταία χρόνια μόλις ξεκινήσουν οι άδειες των διακοπών τα δρομολόγια αραιώνουν ακόμη περισσότερο, παρά το γεγονός ότι η πόλη δέχεται χιλιάδες τουριστών.
Οπως λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Συνδικάτου Εργαζομένων ΟΑΣΑ, «ακούμε συνεχώς εξαγγελίες για προσλήψεις οδηγών, αλλά δεν γίνεται τελικά τίποτα. Εκτός αυτού, σήμερα για 2.000 δρομολόγια υπάρχουν μόλις 11 ελεγκτές. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και τα έσοδα που περιμένουμε από τη μετάβαση στο ηλεκτρονικό εισιτήριο δεν μπορούν να εξασφαλιστούν. Στα λεωφορεία δεν υπάρχουν μπάρες, χρειάζεται έλεγχος».
Παράλληλα, στους δρόμους καθημερινά βγαίνουν πια μόλις 850 από τα 2.200 οχήματα της ΟΣΥ, με αποτέλεσμα τα δρομολόγια να γίνονται ανά 40λεπτο. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους εργαζομένους, ενώ οι βάρδιες ήταν το 2012 ημερησίως 2.740, τα δρομολόγια 12.600 και τα προγραμματισμένα λεωφορεία 1.300, το 2015 οι βάρδιες μειώθηκαν σε 2.300, τα δρομολόγια σε 11.100 και τα λεωφορεία σε 1.100. Χαρακτηριστικά, από το αμαξοστάσιο του Πειραιά βγαίνουν καθημερινά στον δρόμο μόλις 90 από τα 250 οχήματα. Η «απόσυρση» οχημάτων λόγω παλαιότητας και περιβαλλοντικής νομοθεσίας (αποκλείονται οχήματα άνω των 22 ετών), οι συχνές βλάβες, αλλά και οι βανδαλισμοί έχουν καθηλώσει λεωφορεία και τρόλεϊ στα αμαξοστάσια. Οι βανδαλισμοί των τελευταίων μηνών έχουν καταστρέψει 60 λεωφορεία, τα οποία είναι ασύμφορο να επισκευαστούν, ενώ και η έλλειψη ανταλλακτικών ακινητοποιεί πλήθος οχημάτων. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά λέει ο κ. Σκούλος, «τα οχήματα βανδαλίζονται κατά μία έννοια κι από εμάς του ίδιους, όταν παίρνουμε ανταλλακτικά από αυτό που είναι σε ακινησία για να επισκευάσουμε άλλο, ώστε να βγει στην κυκλοφορία».
