[Καθημερινή] Μετ’ εμποδίων οι διακοπές ατόμων με ειδικές ανάγκες

[Konstantinos]

Της Ιωαννας Φωτιαδη

Με θέληση, τσαγανό και... τύχη πρέπει να εφοδιάζονται τα άτομα με κινητική αναπηρία προτού ξεκινήσουν για τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Παρά τον σχετικό ευρωπαϊκό κανονισμό 1177/2010, σε τρένα και πλοία συχνά ο προτεινόμενος τρόπος επιβίβασης των ΑμεΑ (Ατομα με Αναπηρία) είναι η μεταφορά τους στα... χέρια των υπαλλήλων. «Προτού ταξιδέψω, πηγαίνω επί τόπου στον σταθμό ή το λιμάνι για να ελέγξω αν διατίθεται αναβατόριο, κυλιόμενες σκάλες ή ασανσέρ, καθώς στα sites ή στο τηλέφωνο εννέα φορές στις δέκα παραπληροφορούμαι» εξηγεί ο 34χρονος Σωτήρης Δανιγγέλης. Ο ίδιος μετακινείται χωρίς αναπηρικό αμαξίδιο, αλλά έχει μεγάλη δυσκολία στις σκάλες. Στην ίδια μοίρα με τον 34χρονο οικονομολόγο βρίσκονται όλα τα άτομα μειωμένης κινητικότητας, ηλικιωμένοι, παιδιά σε καροτσάκια, άνθρωποι με πρόσκαιρα κινητικά προβλήματα.

Ο 34χρονος σχεδίαζε να ταξιδέψει τη Δευτέρα 18 Ιουλίου για Κίμωλο. Εκτός από το ταχύπλοο των 5.30 μ. μ., το οποίο δεν προλαβαίνει λόγω δουλειάς, το επόμενο πλοίο αναχωρούσε στις 7.30 μ. μ. «Οι λιμενικοί υπάλληλοι ήταν πολύ ευγενικοί, με μετέφεραν με δικό τους όχημα στην αποβάθρα για να μην κουραστώ, αλλά δεν μπορούσαν να με κατατοπίσουν για την προσβασιμότητα του πλοίου. Μου απαντούσαν απλώς ότι όλα τα πλοία πρέπει να έχουν συμμορφωθεί με τη νομοθεσία, διαφορετικά μπορούσα να το καταγγείλω». Καλού κακού, λοιπόν, αποφάσισε να μην επιβιβαστεί στο απογευματινό καράβι, που είναι παλιάς τεχνολογίας, με απότομο καταπέλτη που σχηματίζει μεγάλη κλίση και χωρίς κάποια κουπαστή. Ηλπιζε, όμως, ότι την Τρίτη θα ταξίδευε. «Το πλοίο αναχωρούσε το πρωί της επομένης, αλλά όλο το προηγούμενο βράδυ έμενε αγκυροβολημένο στον Πειραιά». Ο Σωτήρης είχε προσπαθήσει προηγουμένως να μάθει σχετικά με την υποδομή του συγκεκριμένου πλοίου από το site- όπου δεν αναφερόταν τίποτα σχετικό- αλλά και τηλεφωνικά. Οταν το πλοίο αγκυροβόλησε, διαπίστωσε ότι δεν διέθετε κυλιόμενες σκάλες ή αναβατόριο. Ο ύπαρχος του πλοίου τού πρότεινε να ανεβεί σε αμαξίδιο, το οποίο εν συνεχεία θα σηκώσουν στα χέρια οι υπάλληλοι από σταθερές κλίμακες. «Δεν μου αρνήθηκαν τη μετακίνηση, αλλά δεν εξασφάλισαν την ασφαλή μεταφορά μου» διευκρίνιζει ο ίδιος. «Σε περίπτωση ατυχήματος, δεν καλύπτομαι νομικά από την ακτοπλοϊκή εταιρεία, η οποία δεν αναφέρει την εν λόγω μέθοδο στα επίσημα έγγραφα της, αλλά την προτείνουν προφορικά οι υπεύθυνοι ως έσχατη λύση». Ο νεαρός άνδρας, τελικώς, έκανε καταγγελία στην ακτοπλοϊκή εταιρεία για μη τήρηση της κοινοτικής οδηγίας, παραβίαση των δικαιωμάτων του ως ΑμεΑ και προσβολή της προσωπικότητάς του. Απάντηση δεν έχει λάβει ακόμα.

Πάντως, πόρισμα έρευνας του ΕΜΠ (Εργαστήριο Λιμενικών Εργων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου) που ανακοινώθηκε πριν από λίγες μέρες δείχνει ότι στο 68,4% των λιμένων της χώρας δεν υπάρχουν υποδομές για την εξυπηρέτηση επιβατών ΑμεΑ. Ιδιαίτερα αφιλόξενα χαρακτηρίζονται τα περισσότερα λιμάνια. Στα 64 από τα 94 λιμάνια οι χώροι αναμονής είναι ανεπαρκείς και τα εκδοτήρια εισιτηρίων βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση. Στο 42,1% των λιμανιών δεν υπάρχουν σε κοντινή απόσταση από το πλοίο χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων, στο 50,5% παρατηρούνται προβλήματα στη φορτοεκφόρτωση και στο 22,1% κατά την επιβίβαση και αποβίβαση οχήματα και επιβάτες «ανακατεύονται» με άμεσο κίνδυνο ατυχήματος. Τραγική ειρωνεία ότι και το κτίριο του Λιμενικού στον Πειραιά, όπου μετέβη για την καταγγελία, δεν διαθέτει ράμπα... Το επόμενο πλοίο με κυλιόμενες σκάλες για Κίμωλο έφευγε την Τετάρτη, αλλά η υπομονή του Σωτήρη είχε εξαντληθεί.

Η αποβίβαση

Η εμπειρία του 34χρονου από το περυσινό του ταξίδι με τρένο δεν είναι καλύτερη. Στο γραφείο του ΟΣΕ για ΑμεΑ στον Σταθμό Λαρίσης, ο Σωτήρης ενημερώνει το προσωπικό κατόπιν δικής του «έρευνας» ότι ο οργανισμός διαθέτει αναβατόρια. Το ζήτημα είναι ότι τα εν λόγω μηχανήματα δεν εφαρμόζουν σε όλα τα βαγόνια, παρά μόνον σε εκείνο των... αποσκευών! «Αυτό σημαίνει ότι ο επιβάτης με αναπηρία πρέπει να διασχίσει όλο το τρένο μέχρι να φτάσει στη θέση του». Ο οργανισμός έχει προμηθευτεί και βαγόνια ειδικά σχεδιασμένα για επιβάτες με αναπηρικά αμαξίδια, τα οποία ωστόσο χρησιμοποιούσε μέχρι προσφάτως στα νυχτερινά δρομολόγια. «Ανεξάρτητα, όμως, από το βαγόνι στο οποίο θα ταξιδέψει το ΑμεΑ, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η αποβίβαση, καθώς σε πολλούς σταθμούς οι υπάλληλοι δεν έχουν ιδέα για την ύπαρξη αναβατόριου». Ετσι, στην Αλεξανδρούπολη, απουσία αναβατόριου, ο Σωτήρης αποβιβάζεται με τη βοήθεια σιδηροδρομικού υπαλλήλου. Ενα επιπλέον κώλυμα για τους φετινούς ταξιδιώτες ΑμεΑ είναι ότι πολλά απευθείας δρομολόγια έχουν καταργηθεί και οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να μετεπιβιβάζονται σε ενδιάμεσους συρμούς, αυξάνοντας εν ολίγοις τον βαθμό δυσκολίας του ταξιδιού. Το οξύμωρο είναι ότι το 2004 ενόψει Ολυμπιακών Αγώνων είχαν αγοραστεί τριάντα αναβατόρια, από τα οποία μέχρι σήμερα φέρονται να χρησιμοποιούνται μόνο τρία, στον Σταθμό Λαρίσης, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Η τύχη των υπόλοιπων μηχανημάτων αγνοείται, όπως άλλωστε και πολλών επιβατών με κινητικές δυσκολίες...