[Real.gr] Τα νέα κριτήρια για τα Βαρέα και Ανθυγιεινά

[Konstantinos]

Μαυρούλη Αργυρώ

Έως τις 20 Ιουλίου αναμένεται να παραδώσει η Επιτροπή αναμόρφωσης των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων τη νέα λίστα. Χθες τα μέλη της Επιτροπής παρέδωσαν στον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γιώργο Κουτρουμάνη τα κριτήρια, βάσει των οποίων προτείνουν την ένταξη 9 μεγάλων κατηγοριών εργαζομένων, ενώ τις προσεχείς μέρες θα γνωμοδοτήσουν για την εξαίρεση κάποιων άλλων από την υπάρχουσα.

Ωστόσο, την τελική απόφαση αναμένεται να λάβει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, κατόπιν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους.

Σημειώνεται ότι η Επιτροπή έχει λάβει υπόψιν της τα πορίσματα της Επιτροπής Λινού και Μπεχράκη, καθώς και την εμπειρία της Ιταλίας και της Αυστρίας, χωρίς να έχει ανακοινώσει συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Για το λόγο αυτό, συμφώνησε με την πρόταση του υπουργού Εργασίας να συζητήσει εντός των επόμενων ημερών ενδεικτική λίστα που θα εισηγηθεί στην επιτροπή η ομάδα Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Εργασίας και των Ταμείων.

Τα βασικά κριτήρια για τη λίστα

Τα κριτήρια, με βάση τα οποία η Επιτροπή εξέτασε το σύνολο των κατηγοριών και των αιτημάτων για να γνωμοδοτήσει περί υπαγωγής εργασιών, ειδικοτήτων ή χώρων εργασίας στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, επιμερίσθηκαν σε βασικά και επικουρικά.

Ως βασικά κριτήρια (με απόλυτη συμφωνία των μελών της Επιτροπής), με βάση την ιατρική βιβλιογραφία και λαμβάνοντας υπόψιν τη διεθνή πρακτική, θεωρήθηκαν:

- η εργασία σε βάρδιες (με νυκτερινό ωράριο τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα που περιλαμβάνει εργασία τουλάχιστον 5 ωρών μεταξύ 10 το βράδυ έως 6 το πρωί),
- η εργασία σε ύψος, σε βάθος (και η υποθαλάσσια εργασία), καθώς και η εργασία σε περιορισμένο χώρο και η εργασία εκτός στεγασμένου χώρου
- η εργασία σε υψηλές θερμοκρασίες, σε χαμηλές θερμοκρασίες και σε εύρος διακύμανσης θερμοκρασίας,
- η τεκμηριωμένη έκθεση σε βλαπτικούς παράγοντες στο χώρο εργασίας, με έμφαση σε καρκινογόνα και βιολογικούς παράγοντες,
- το εργασιακό άγχος, ως απότοκο της εντατικοποίησης της εργασίας και
- εκτιμήσεις επαγγελματικού κινδύνου
- επιδημιολογικά στοιχεία επαγγελματικών νοσημάτων (ΙΚΑ, ΣΕΠΕ, Ασφαλιστικά Ταμεία)
- επιδημιολογικά στοιχεία εργατικών ατυχημάτων (ΙΚΑ, ΣΕΠΕ, Ασφαλιστικά Ταμεία)
- επιδημιολογικά στοιχεία προσδόκιμου επιβίωσης και νοσηρότητας.

Χωρίς ομοφωνία τα επικουρικά κριτήρια

Ως επικουρικά κριτήρια (χωρίς να υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των μελών της Επιτροπής), θεωρήθηκαν:

- η κατανάλωση άνω των 2000 θερμίδων για άνδρες και 1400 θερμίδων για γυναίκες κατά τη διάρκεια του οκταώρου εργασίας (που αντιστοιχεί σε εργώδη χειρωνακτική εργασία, χειρωνακτική διακίνηση φορτίων κλπ),
- η ήδη ισχύουσα ένταξη σε καθεστώς ΒΑΕ,
- η ύπαρξη σε ισχύ καθεστώτος πρόωρης συνταξιοδότησης για λόγους υγείας σε τρεις, τουλάχιστον, χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
- και η επιστασία και επόπτευση εργασίας, καθώς και το επίπεδο σπουδών, μορφωτικό επίπεδο (γνώση, κατάρτιση, μόρφωση, εξειδίκευση, μη χειρώνακτες), μορφωτικό επίπεδο εργαζομένων ιδίως επιστημόνων ως παράγοντας γνώσης του κινδύνου και σωστής λήψης μέτρων αποφυγής του.

Μειωμένες ώρες εργασίας

Η Επιτροπή θεωρεί ότι πρέπει να εφαρμοσθεί αναλογική ανταποδοτικότητα (για όσους έχουν λιγότερα από 3600 ένσημα σε Βαρέα και Ανθυγιεινά), που σημαίνει μείωση χρόνου εργασίας μέχρι τη συνταξιοδότηση, δηλαδή να εφαρμόζεται ένας συντελεστής για κάθε ημερολογιακό χρόνο του ενεργού εργασιακού βίου) σε όλους όσοι έχουν εργασθεί σε Βαρέα και Ανθυγιεινά (κατά το πρότυπο που ισχύει στις ένοπλες δυνάμεις, π.χ. καταδρομείς).

Απαραίτητο είναι να γίνουν σχετικές αναλογιστικές μελέτες που θα προσδιορίσουν τον συντελεστή μείωσης χρόνων απασχόλησης μέχρι τη συνταξιοδότηση.

Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρούνται άτυπες αυτορυθμίσεις του συστήματος οργάνωσης εργασίας που πρέπει να ληφθούν υπόψιν, ώστε να είναι θεσμοθετημένη η δυνατότητα αλλαγής καριέρας μετά από κάποια χρόνια βαριάς εργασίας, με αλλαγή θέσης εργασίας για λόγους υγείας. Στην πράξη, ωστόσο, δεν υφίστανται θεσμοθετημένοι εναλλακτικοί μηχανισμοί για αλλαγή θέσης εργασίας, που προτείνεται να υπάρξουν.

Προτείνεται, παράλληλα, η ένταξη όλων των ομοειδών εργασιών για τα αιτήματα που έχουν κατατεθεί και ταυτόχρονα κρίση με βάση ειδικές μελέτες για τις κατηγορίες εργασιών: διοικητικών και υποστηρικτικών (εκτός παραγωγής) εργασιών, διευθυντικών θέσεων εργασίας, εποπτικών εργασιών (εφόσον ο μέσος ημερήσιος χρόνος εργασίας στην παραγωγή είναι σχετικά μικρός).

Άμεση ένταξη

Η Επιτροπή, μετά από μελέτη όλων των αιτημάτων που έχουν μέχρι τώρα υποβληθεί, θεωρεί ότι πρέπει να γίνει ένταξη στο καθεστώς Βαρέων και Ανθυγιεινών, των εξής αιτημάτων:

1. Οδηγοί σταθερής τροχιάς (αναφορά στο εδάφιο 67 του Κανονισμού 106). Πρόκειται για ασφαλισμένους μετά από 01.08.2008.
2. Εργαζόμενοι στη διαμόρφωση και εφελκυσμό πλαστικών (αναφορά στο εδάφιο 81 του Κανονισμού 106).
3. Εργαζόμενοι σε τμήματα ιχθυοκλωβών, συντήρηση κλωβών, ιχθυογεννητικούς σταθμούς σε ιχθυοτροφεία και ιχθυοκαλλιέργεις (αναφορά στο εδάφιο 55 του Κανονισμού 106).
4. Εργαζόμενοι στον κλάδο μετάλλου: μηχανοτενχίτες, ελασματουργοί, μονταδόροι, συναρμολογητές, ελασματουργοί μηχανικής κατεργασίας, χειριστές μηχανών παραγωγής – κατασκευής καλωδίων με αγωγούς χαλκού χαμηλής και μέσης τάσης (αναφορά στο εδάφιο 11 του Κανονισμού 106).
5. Εργαζόμενοι στη χημική βιομηχανία στους χώρους παραγωγής, συσκευασίας, αποθήκευσης, διακίνησης και μεταφορών εντός εργοστασιακών χώρων (αναφορά στο εδάφιο 81 του Κανονισμού 106).
6. Εργαζόμενοι εντός φρεατίων (μουφαδόροι) τηλεπικοινωνιακών εταιρειών (αναφορά στο εδάφιο 11 του Κανονισμού 106).

Επίσης, οι εναερίτες τηλεπικοινωνιακών εταιρειών, ως ομοειδής κατηγορία με τους εναερίτες επιχειρήσεων ηλεκτρισμού (σύμφωνα με το Πόρισμα της Επιτροπής Λινού).

Έχει διαπιστωθεί ότι στο χώρο της βιομηχανίας και βιοτεχνίας μεγάλος αριθμός του επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού συνεχίζει να εργάζεται στην παραγωγή, στον έλεγχο ποιότητας, στη διασφάλιση ποιότητας και στην έρευνα και ανάπτυξη, ερχόμενος άμεσα σε επαφή με τους βλαπτικούς παράγοντες που υπάρχουν σ' αυτούς τους χώρους εργασίας (χημικούς, βιολογικούς, φυσικούς).

Για το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό της παραπάνω κατηγορίας (κυρίως μηχανικοί) που εργάζονται σε χώρους ΒΑΕ, είναι απαραίτητο τα αντίστοιχα ασφαλιστικά ταμεία να προχωρήσουν σε σύσταση κλάδου ασφάλισης που να καλύπτει τα ΒΑΕ.

Επίσης, προτείνεται η ένταξη στα ΒΑΕ των εργαζόμενων στη βιομηχανία και βιοτεχνία σε τμήματα ποιοτικού ελέγχου, διασφάλισης ποιότητας στην παραγωγική διαδικασία, καθώς και σε τμήματα έρευνας και ανάπτυξης.

Αφαίρεση ειδικοτήτων

Στο πνεύμα των επισημάνσεων που καταγράφηκαν και από προηγούμενες Επιτροπές, οι προτάσεις για εξαίρεση εργαζομένων που ήδη υπάγονται στα Βαρέα και Ανθυγιεινά σήμερα (χωρίς να υπάρχουν ειδικές μελέτες) θα κινδύνευε να είναι με επιστημονικούς όρους άστοχη.

Η Επιτροπή, λόγω των παραπάνω αντικειμενικών δυσκολιών, κατέληξε να προτείνει την παραμονή των ήδη υπαρχόντων εργασιών και ειδικοτήτων στο καθεστώς βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ και την επικαιροποίηση της λίστας με αφαίρεση εργασιών, ειδικοτήτων ή χώρων εργασίας που δεν υφίστανται πλέον. Το ίδιο ισχύει και για "φωτογραφικές" διατάξεις, που αφορούσαν συγκεκριμένα συγκροτήματα που δεν υφίστανται πλέον.