[Καθημερινή]Πιέζει ο χρόνος για διαγωνισμούς ανάθεσης των ΚΤΕΛ

[AlexNik]

Aντιμέτωπη με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 1370/2007, τον σχετικό με τις δημόσιες επιβατικές σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές, θα βρεθεί σύντομα η ελληνική κυβέρνηση. Ο κανονισμός, ο οποίος εγκρίθηκε το 2007 και επισήμως ισχύει από τον Δεκέμβριο του 2009, ορίζει ότι εντός μιας δεκαετίας, δηλαδή μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου 2019, θα πρέπει όλες οι γραμμές επιβατικής εξυπηρέτησης να διατεθούν μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας. Μεταξύ αυτών και οι αστικές σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ άφησε και στο επίπεδο αυτό καμένη γη. Η μόνη έγνοια της ήταν η κρατικοποίηση του ΟΑΣΘ και η βιαστική διάθεση τον περασμένο Μάιο περίπου 15 εκατ. ευρώ, εν είδει προεκλογικού μποναμά, στα ΚΤΕΛ της χώρας.

Ευθύνες ωστόσο για την καθυστέρηση στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού υπάρχουν και στις κυβερνήσεις προ του 2015. Με δεδομένο όμως ότι οι συμβάσεις παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας των ΚΤΕΛ και του ΟΑΣΘ (οι μόνοι ιδιωτικοποιημένοι φορείς κατά την επίμαχη περίοδο) έληγαν στο τέλος του 2019, η διενέργεια των σχετικών διαγωνισμών ήταν χαμηλής προτεραιότητας κατά τη συγκεκριμένη περίοδο. Μάλιστα, η συγκυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ το 2013 έφερε τον νόμο 4199/2013, με τον οποίο μεταφερόταν στο εθνικό πλαίσιο ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός και καθοριζόταν ο τρόπος διεξαγωγής των διαγωνισμών.

Σημειώνεται ότι με βάση το εθνικό και το κοινοτικό πλαίσιο, διαγωνισμοί ανάθεσης δημοσίων υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών θα γίνουν ακόμη και στις γραμμές που σήμερα εξυπηρετούνται από δημόσιους φορείς. Π.χ. οι γραμμές του ΟΑΣΘ που πρόσφατα κρατικοποιήθηκαν, θα πρέπει να προκηρυχθούν έως το τέλος του 2019 ως ένας ή περισσότεροι διαγωνισμοί και εφόσον δεν υπάρχει ενδιαφέρον ιδιωτών, να αναληφθούν από νέο κρατικό φορέα. Θεωρητικά μετά την 1η Ιανουαρίου 2020, η εκτέλεση αστικού και υπεραστικού έργου θα βρεθεί σε θεσμικό κενό. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. όσο και αν τρέξει, σίγουρα δεν θα προλάβει να οργανώσει τους σχετικούς διαγωνισμούς έως τα τέλη του έτους. Ο ν. 4199/2013 ορίζει τη Ρυθμιστική Αρχή Επιβατικών Μεταφορών (ΡΑΕΜ) ως τον φορέα διενέργειας των σχετικών διαγωνισμών, αλλά η αρχή αυτή σήμερα υφίσταται μόνο στα χαρτιά. Μάλιστα, δύο εβδομάδες προ των εκλογών της 7.7.2019, ο τέως υπουργός Χρήστος Σπίρτζης δημοσιοποίησε σχέδιο νόμου που προέβλεπε την κατάργησή της. Το σχέδιο νόμου αυτό δεν έφτασε στη Βουλή και η παρουσίαση εξυπηρέτησε αποκλειστικά επικοινωνιακά χαρακτηριστικά. Και σαν να μην έφτανε η παντελής απουσία προετοιμασίας για την ανάθεση των γραμμών επιβατικών μεταφορών, ο πρώην υπουργός Μεταφορών, σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομίας, αποφάσισε στις αρχές Ιουνίου 2019 να διαθέσει 15 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για την ενίσχυση των ΚΤΕΛ. Στόχος είναι η δημιουργία υποδομών τηλεματικής και ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε όλα τα ΚΤΕΛ της χώρας. Το μέτρο αποφασίσθηκε άρον άρον, αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, καθώς η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος δημοσιοποιήθηκε στις 4 Ιουνίου 2019. Το χειρότερο όμως είναι ότι η κυβέρνηση θέλει να επιδοτήσει την απόκτηση εξοπλισμού και υπηρεσιών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις όπως είναι τα ΚΤΕΛ, η άδεια των οποίων λήγει σε μερικούς μήνες. Τυπικά, κάποιος ενδιαφερόμενος θα μπορούσε να καταγγείλει την ενίσχυση αυτή ως αθέμιτη κρατική ενίσχυση.

Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι ο χάρτης των αστικών και υπεραστικών μεταφορών μπορεί να αλλάξει θεματικά στο πέρας της εφαρμογής του κανονισμού 1370/2007. Για τις ορισμένες γραμμές δεν αποκλείεται να ενδιαφερθούν ακόμη και επιχειρήσεις του εξωτερικού. Ως παράδειγμα αναφέρεται το ΚΤΕΛ Αχαΐας, το οποίο, καθώς η Πάτρα δεν διαθέτει αεροπορική και σιδηροδρομική σύνδεση με τα άλλα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη), θεωρείται ιδιαιτέρως επικερδής επιχείρηση. Πάντως, δεν αποκλείεται ιδιωτικές επιχειρήσεις να διεκδικήσουν και άλλες γραμμές, με μικρότερη εμπορική κίνηση, στοχεύοντας στην κρατική επιδότηση, καθώς οι λεγόμενες άγονες γραμμές επιδοτούνται ως υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος (ΥΓΟΣ).