[Το Βήμα] Η ώρα της «λυπητερής» για τα ημιτελή έργα

[AlexNik]

Ενώπιον βέβαιης απώλειας 90 εκατ. ευρώ βρίσκεται πλέον η Ελλάδα, λόγω της μη ολοκλήρωσης ημιτελών έργων της περιόδου 2000-2006, που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, με «κερασάκι» τη διαλυμένη από το 2011 εργολαβία για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού διαδρόμου των Αθηνών.

Σύμφωνα με ντοκουμέντα που βρίσκονται στη διάθεση του «Βήματος», η Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή (ΕΔΑ) Μεταφορών, που διαχειρίζεται κοινοτικά κονδύλια συγκοινωνιακών έργων, κάλεσε τον ΟΣΕ, την ΕΡΓΟΣΕ, τη ΣΤΑΣΥ, αλλά και τον Δήμο Κερκυραίων να ολοκληρώσουν έξι έργα, τα οποία συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ως τις 31 Δεκεμβρίου 2013, ειδάλλως η Κομισιόν θα προχωρήσει σε ανάκτηση της κοινοτικής συμμετοχής, ύψους 113 εκατ. ευρώ, ενώ το Δημόσιο θα πάρει πίσω τα χρήματα για την εθνική συμμετοχή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).

«Επισημαίνουμε ιδιαίτερα τις επιπτώσεις από τη μη εμπρόθεσμη ολοκλήρωση των ημιτελών έργων» σημειώνεται, καθώς για όσα «δεν ολοκληρωθούν ως τις 31.12.2013», ημερομηνία ως την οποία παρατάθηκε η προθεσμία αποπεράτωσής τους από την Κομισιόν, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προχωρήσει σε ανάκτηση της αντίστοιχης κοινοτικής συνδρομής».

Μάλιστα, «για τα έργα που δεν θα ολοκληρωθούν και δεν θα λειτουργήσουν εμπρόθεσμα», δηλαδή ως τις 31.12.2013, σημειώνει η υπηρεσία, «θα επιστραφεί από τον τελικό δικαιούχο το σύνολο των καταβεβλημένων ποσών που αντιστοιχούν στη χρηματοδότησή τους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ως αχρεωστήτως καταβληθέντων». Δηλαδή, έπειτα από διαπιστωτική πράξη μη ολοκλήρωσης και λειτουργίας του έργου, θα εκδοθεί απόφαση άρσης ένταξης και ανάκτησης του συνόλου των ποσών.

Οπως αναφέρεται, στην τελική έκθεση εκτέλεσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Σιδηρόδρομοι, Αεροδρόμια, Αστικές Συγκοινωνίες (ΕΠ ΣΑΑΣ) συμπεριελήφθησαν 21 ημιτελή έργα και δύο ημιτελή έργα-γέφυρες. Επειτα από ενέργειες ολοκληρώθηκαν και εκδόθηκαν βεβαιώσεις ολοκλήρωσης και λειτουργίας για 16 από αυτά, ενώ απεντάχθηκε άλλο ένα έργο. Ετσι έμειναν έξι στη λίστα.

Εκκρεμούν για εμπρόθεσμη ολοκλήρωση και έναρξη λειτουργίας τα έργα «Ανάπτυξη Πληροφορικής (Β' Φάση)» του ΟΣΕ με επιλέξιμες δαπάνες 1,7 εκατ. ευρώ, «Αναβάθμιση σιδηροδρομικής γραμμής Οινόης - Χαλκίδας» του ΟΣΕ (19,7 εκατ. ευρώ), «Κατασκευή ποδηλατοδρόμων - Δίκτυο ποδηλατοδρόμων στην πόλη της Κέρκυρας» του Δήμου Κέρκυρας (0,9 εκατ. ευρώ), «Προμελέτη, οριστική μελέτη και τεύχη δημοπράτησης για τη μελέτη υπογειοποίησης των γραμμών της ΗΣΑΠ ΑΕ από τον Σταθμό Πειραιά ως τον Σταθμό Φαλήρου» της ΣΤΑΣΥ (0,3 εκατ. ευρώ) και τα έργα-γέφυρες «Προμήθεια συστήματος ραδιοκάλυψης GSM-R για τον σιδηροδρομικό άξονα ΠΑΘΕΠ» (22,3 εκατ. ευρώ) της ΕΡΓΟΣΕ και «Προαστιακός Σιδηρόδρομος Αττικής - Τμήμα Περαιάς - Τρεις Γέφυρες» του ΟΣΕ με επιλέξιμη δαπάνη 68 εκατ. ευρώ.

Η ΕΔΑ Μεταφορών προειδοποιεί τους δικαιούχους για τις «σημαντικότατες επιπτώσεις από τη μη έγκαιρη ολοκλήρωση των ημιτελών έργων», ζητώντας να τα «τρέξουν», προκειμένου να ολοκληρωθεί ο διαχειριστικός έλεγχος.

Στο ίδιο έγγραφο η ΕΔΑ Μεταφορών διαβιβάζει επιστολή της Αρχής Πληρωμής της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Επενδύσεων - ΕΣΠΑ, το οποίο υπογράφεται από τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Κωστή Χατζηδάκη, στην οποία αναφέρεται ότι «το κλείσιμο των ημιτελών έργων αποτελεί υποχρέωση για τη χώρα μας, αλλά και σημαντική προτεραιότητα η οποία παρακολουθείται στο πλαίσιο της τήρησης των όρων του μνημονίου».

«Το επείγον και η κρισιμότητα του θέματος δεν επιτρέπουν άλλες καθυστερήσεις και δεν δίνουν κανένα περιθώριο μη επίλυσης του οποιουδήποτε προβλήματος υπάρχει» γράφει η επιστολή, στην οποία γίνεται έκκληση να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε τα έργα να ολοκληρωθούν ως τις 31 Δεκεμβρίου, διότι σε αντίθετη περίπτωση «η μη ολοκλήρωσή τους έχει σαν αποτέλεσμα πολλαπλές απώλειες για τη χώρα μας, συμπεριλαμβανομένων και των θέσεων εργασίας από τη μη λειτουργία τους». «Για τα έργα αυτά δαπανήθηκαν πόροι οι οποίοι αύξησαν το έλλειμμα και το χρέος της χώρας μας και σε περίπτωση μη ολοκλήρωσής τους δεν αποδίδουν κανένα αποτέλεσμα στο κοινωνικό σύνολο» σημειώνεται.

Ο ΟΣΕ με δύο «βόμβες»
Εκτός κινδύνου είναι, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, το σύστημα ραδιοκάλυψης GSM-R της ΕΡΓΟΣΕ, με ανάδοχο τη Siemens. Πρόκειται για προμήθεια που εντάχθηκε στην εξωδικαστική συμφωνία συμψηφισμού που υπεγράφη μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και της γερμανικής εταιρείας. Σύμφωνα με την ΕΔΑ Μεταφορών ο κίνδυνος απώλειας αφορά 22 εκατ. ευρώ, όμως πηγές του υπουργείου σημειώνουν πως, καθ' ότι το έργο πλέον εκτελείται με νέο χρονοδιάγραμμα, θα παραταθεί η περίοδος επιλεξιμότητας της δαπάνης και τα χρήματα δεν θα χαθούν.

Αντίθετα, ο ΟΣΕ θα βρεθεί με δύο «βόμβες». Το ανολοκλήρωτο έργο Πειραιάς - Αθήνα - Τρεις Γέφυρες, που έμεινε μετέωρο μετά τη διάλυση της σύμβασης 994/2005 τον Φεβρουάριο του 2011 (επί υπουργίας του κ. Δ. Ρέππα) από το ΔΣ του Οργανισμού, είχε προϋπολογισμό 200 εκατ. ευρώ και συγχρηματοδότηση 92 εκατ. ευρώ από την ΕΕ. Σύμφωνα με το ντοκουμέντο της ΕΔΑ Μεταφορών, ο ΟΣΕ πρέπει να επιστρέψει 68 εκατ. ευρώ στην Ε.Ε., καθώς και τα ποσά που του δόθηκαν από το ΠΔΕ πίσω στο υπουργείο Ανάπτυξης. Αγνωστο, φυσικά, είναι το πού θα τα βρει. Πρόκειται για υπόθεση την οποία αναδεικνύει «Το Βήμα» ήδη από τον Οκτώβριο του 2010 (!), χωρίς να ιδρώσει το αφτί κανενός στο υπουργείο Υποδομών.

Η γραμμή Οινόη - Χαλκίδα
Το ίδιο ισχύει για τα περίπου 20 εκατ. ευρώ της σιδηροδρομικής γραμμής Οινόης - Χαλκίδας, στην οποία έχουν καταπέσει τόσο η σηματοδότηση όσο και η ηλεκτροκίνηση, που πληρώθηκαν από την ΕΕ, αλλά και για την ανάπτυξη των πληροφοριακών συστημάτων του ΟΣΕ (1,7 εκατ. ευρώ). Από τα άγραφα είναι και η υπόθεση του ποδηλατοδρόμου της Κέρκυρας, όπου ο δήμος θα πρέπει να επιστρέψει σχεδόν 1 εκατ. ευρώ για ένα έργο που εγκαταστάθηκε και ξηλώθηκε χωρίς να χρησιμοποιηθεί.

Μνημείο βραδυπορίας και η απώλεια των χρημάτων (0,3 εκατ. ευρώ) για τις μελέτες των νέων έργων του ΗΣΑΠ, που καθυστέρησαν λόγω ραθυμίας του υπουργείου Υποδομών, της ΣΤΑΣΥ και του υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο χρειάστηκε δύο χρόνια για να εγκρίνει μια μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τους ΗΣΑΠ. Ο λογαριασμός στον φορολογούμενο.