[Ο Φιλελεύθερος] Κύπρος: Σωρεία «αμαρτιών» οδήγησε τις ΚΑ στην καταστροφή

[Konstantinos]

Λευκωσία: Η αντίστροφη μέτρηση για τις Κυπριακές Αερογραμμές (Κ.Α.) έχει αρχίσει. Τα περιθώρια διάσωσης της εταιρείας έχουν πλέον εξαντληθεί και η λύση του στρατηγικού επενδυτή φαντάζει μονόδρομος, πριν το οριστικό τέλος της διαδρομής για την εταιρεία. Ακόμα όμως και γι’ αυτό το σενάριο, το οποίο φαντάζει ως η μοναδική λύση (πλέον, ακόμα και για την Κυβέρνηση), εκφράζονται επιφυλάξεις ως προς το εάν υπάρχει χρόνος για να γίνει πράξη. Καταστροφική διαχείριση; Λανθασμένες αποφάσεις πολιτικής; Κακώς έχοντα και νοοτροπίες; Ποιοι είναι οι λόγοι που οδήγησαν την εταιρία σε ανώμαλη προσγείωση;

Η ουσιαστική αντίστροφη μέτρηση για την εταιρεία ξεκίνησε λίγο πριν την είσοδο της Κύπρου στην Ε.Ε. και την ελευθεροποίηση της αγοράς, καθώς η εταιρεία δεν έδειχνε να μπορεί να επιβιώσει σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό καθεστώς. Στο παιχνίδι της μεταφοράς επιβατών μπήκαν τότε και άλλοι «παίκτες» αποσπώντας ένα σημαντικό μερίδιο της αγοράς. Ο ανταγωνισμός επέφερε μείωση ή συγκράτηση των ναύλων, μειώνοντας κατ’ επέκταση τα έσοδα της εταιρείας, ενώ το κόστος αυξανόταν. Ο ανταγωνισμός έγινε ακόμη πιο σκληρός με τη δραστηριοποίηση αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους. Το πρόβλημα καθίσταται δυσεπίλυτο και η εταιρεία αδυνατεί να αντεπεξέλθει εντός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, έχοντας στο ενεργητικό της αποφάσεις πολιτικής, που απέφεραν ζημιές πολλών εκατομμυρίων ευρώ στην εταιρεία. Συν τοις άλλοις, οι Κ.Α. παρουσίαζαν ψηλό λειτουργικό κόστος, με ένα μεγάλο μερίδιο αυτού να αφορά μισθούς και επιδόματα για το προσωπικό, αφού ακόμα και σήμερα, είναι μια υπεράριθμη εταιρεία, παρά τα κατά καιρούς σχέδια εθελοντικής αποχώρησης που εφαρμόστηκαν. Ουσιαστικά, για πολλά χρόνια οι Κυπριακές Αερογραμμές αντιμετωπίζονταν ως κρατική εταιρεία, την οποία συντηρούσε το Κράτος και εξυπηρετούσε σε μεγάλο βαθμό την πελατειακή σχέση των κομμάτων. Λέγεται μάλιστα ότι κατά καιρούς στο γραφείο προέδρων των Κ.Α. υπήρχαν δύο τηλέφωνα. Το ένα χτυπούσε από καιρού εις καιρόν και το τηλεφώνημα έκλεινε συνήθως με τη σημείωση ενός ονόματος, για τις επόμενες προσλήψεις, οι οποίες δεν γίνονταν μόνο στη βάση των αναγκών της εταιρείας… Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν υπεράριθμα τμήματα, με προσωπικό αχρείαστο σε πολλές περιπτώσεις και το οποίο λειτουργούσε με γραφειοκρατικές νοοτροπίες. Υπήρχε εποχή που στην εταιρεία εργάζονταν πάνω από δύο χιλιάδες άτομα.

Πηγή που γνωρίζει πολύ καλά τα της εταιρείας, μάλιστα, ανέφερε στον «Φ» ότι κατά το παρελθόν εκτελεστικός πρόεδρος της εταιρείας εξέφρασε τις σκέψεις του για μείωση του αριθμού του προσωπικού σε συγκεκριμένο τμήμα της εταιρείας. Η «συμβουλή» που του έδωσαν άνθρωποι, στους οποίους εξέφρασε τη σκέψη του, ήταν προτού να επιχειρήσει να βρει τρόπους υλοποίησής της, να σηκώσει το γνωστό τηλέφωνο και να τη μεταφέρει σε αυτούς που τον παίρνουν τηλέφωνο για το «βόλεμα» προσωπικού… Έκτοτε, δεν εξέφρασε ξανά τη σκέψη καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του…

Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τα διαχρονικά ωφελήματα των υπαλλήλων τα οποία έγιναν κεκτημένα, διότι καμία κυβέρνηση δεν ελάμβανε το πολιτικό κόστος να «χαλάσει χατίρι», αλλά και να αναλάβει την ευθύνη μιας εργατικής αναταραχής, δημιουργούσαν ένα ψηλό κόστος λειτουργίας για την εταιρεία. Ο φόβος μιας επαπειλούμενης απεργίας κατά την καλοκαιρινή περίοδο (τις πλείστες φορές ο διάλογος για τις συλλογικές συμβάσεις του προσωπικού παρά το γεγονός ότι ξεκινούσε από τις αρχές του χρόνου, έφτανε στο πιο κρίσιμο σημείο του τους καλοκαιρινούς μήνες) αποτελούσε τον σταθερό μοχλό πίεσης που έγερνε την πλάστιγγα για εδραίωση όλων αυτών των κεκτημένων που εν πολλοίς ισχύουν μέχρι και σήμερα.

Για πολλά χρόνια όλα αυτά κρύβονταν κάτω από το χαλί διότι το Κράτος χρηματοδοτούσε την εταιρεία. Η οποία βέβαια τότε είχε και το μονοπώλιο, αλλά εξαιτίας όλων αυτών και πολλών άλλων (οι φήμες για «φαγοπότι» ήταν κατά καιρούς έντονες) δεν κατάφερε να έχει ένα αποθεματικό κεφάλαιο τέτοιο που να αποτελούσε γερό αποκούμπι στην εποχή που η εταιρεία έμπαινε σε ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Τι μέλλει γενέσθαι

Η λύση του στρατηγικού επενδυτή φαντάζει ως ιδανική. Κατά καιρούς έχουν ακουστεί διάφορα σενάρια περί ενδιαφέροντος στρατηγικού επενδυτή. Όπως εκτιμούν κύκλοι, που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, οι Κυπριακές Αερογραμμές μπορούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον επενδυτών από χώρες εκτός Ε.Ε., έχοντας ως προοπτική την πρόσβαση που αποκτά σε αεροδρόμια της Ε.Ε. Τα ονόματα που είδαν το φως της δημοσιότητας αυτές τις μέρες, της Μiddle ΕastΑirlinesτου Λιβάνου, της Αeroflotτης Ρωσίας και του κράτους του Κατάρ αυτό δείχνουν.

Τα δεδομένα βέβαια αυτή τη στιγμή με βάση τα οικονομικά της εταιρείας δεν είναι τα καλύτερα. Είναι προφανές από τις εξελίξεις της τελευταίας εβδομάδας ότι ακολουθείται ένα συγκεκριμένο πλάνο από πλευράς Κυβέρνησης. Το σενάριο, το οποίο παρουσίαζαν ως επικρατέστερο άνθρωποι που έχουν σχέση με την εταιρεία, ήταν να προχωρήσει η εταιρεία σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της, όπως έγινε δηλαδή με την απόφαση της περασμένης Τρίτης. Στόχος της αύξησης του κεφαλαίου είναι να μπουν χρήματα στην εταιρεία με στόχο την προσέλκυση επενδυτή.

Μεταξύ άλλων, τις τελευταίες μέρες κυκλοφόρησε έντονα και το σενάριο ότι η εταιρεία κλείνει και σύντομα μπαίνει μέσα εκκαθαριστής. Σενάριο βέβαια το οποίο διέψευσε με επίσημη ανακοίνωσή της η εταιρεία. Βάσει των οικονομικών δεδομένων της εταιρείας, ένα τέτοιο σενάριο δεν είναι απίθανο. Ωστόσο, αυτό το οποίο τονίζεται από αρκετούς με τους οποίους συζητήσαμε αυτό το ενδεχόμενο στο πλαίσιο της μεγάλης έρευνας του «Φ», είναι ότι το ενδεχόμενο να μην υπάρχει κρατικός αερομεταφορέας θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία της Κύπρου. Η ύπαρξη κρατικού αερομεταφορέα λειτουργεί προς όφελος του ανταγωνισμού και συγκρατεί τις τιμές των αεροπορικών ναύλων. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις προορισμών, οι οποίοι κρίνονται υψηλού κόστους. Αναμένεται, σε μια τέτοια περίπτωση, εκτόξευση των τιμών των αεροπορικών ναύλων σε μια χώρα όπου το αεροπλάνο είναι το μόνο μέσο διακίνησης στο εξωτερικό. Όπως βέβαια και το κόστος μεταφοράς εμπορικού φορτίου. Βέβαια, ούτε και με τη σημερινή μορφή και τρόπο λειτουργίας της μπορεί να συνεχίσει η εταιρεία. Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, οι λογιστές της εταιρείας έχουν διαβιβάσει προφορικά προς την εταιρεία την άποψη ότι αν δεν εξευρεθούν κεφάλαια μέχρι το τέλος του μήνα, ο χρόνος ζωής της θα εκπνεύσει…