[WtmNews.gr] Ευρωπαϊκοί σιδηρόδρομοι: η Επιτροπή προωθεί τη διαλειτουργικότητα

[Konstantinos]

Βρυξέλλες, 25 Ιανουαρίου 2012

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε απόφαση με την οποία ενισχύεται η διαδικασία πιστοποίησης και αδειοδότησης γραμμών και αμαξοστοιχιών που είναι εφοδιασμένες με το ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου αμαξοστοιχιών (ETCS). Το ETCS αποτελεί το ευρωπαϊκό πρότυπο για τη σηματοδότηση και τον έλεγχο της ταχύτητας των αμαξοστοιχιών. Η εγκατάσταση του ETCS σε όλο το μήκος των νευραλγικής σημασίας διαδρόμων εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών και τραίνων υψηλής ταχύτητας θα βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων.

Η ιδέα του ETCS είναι απλή: οι πληροφορίες διαβιβάζονται από το έδαφος στην αμαξοστοιχία, όπου ένας εποχούμενος ηλεκτρονικός υπολογιστής τις χρησιμοποιεί για να υπολογίσει την ανώτατη επιτρεπόμενη ταχύτητα και έπειτα, αν είναι ανάγκη, επιβραδύνει αυτόματα την αμαξοστοιχία. Το ETCS εντάσσεται στο ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας (ERTMS).

Σήμερα, υπάρχουν πάνω από 20 διαφορετικά συστήματα σηματοδότησης που λειτουργούν στην Ευρώπη, ενώ η έλλειψη συμβατότητας μεταξύ τους αποτελεί μείζονα τεχνικό φραγμό στη διεθνή σιδηροδρομική κίνηση. Για παράδειγμα, η προσθήκη σε υπάρχουσα μηχανή έλξης ενός επιπλέον εθνικού συστήματος ασφαλείας, το οποίο έχει ήδη εγκριθεί σε διάφορες χώρες, και η εκ νέου απόκτηση όλων των εγκρίσεων ασφαλείας μπορεί να κοστίσουν πάνω από 2 εκατομμύρια € και να απαιτήσουν χρόνο άνω της διετίας. Με το ETCS οι ανωτέρω δαπάνες θα εξαλειφθούν.

Ωστόσο, το ETCS θα αποδώσει καρπούς μόνον εφόσον τα προϊόντα είναι πλήρως συμβατά και πληρούν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Η σημερινή απόφαση καθιστά αυστηρότερες τις απαιτήσεις όσον αφορά τις δοκιμές, επιβάλλοντας ιδιαίτερα τη δοκιμή εποχούμενων προϊόντων σε διαπιστευμένα εργαστήρια.

Τεχνικό ιστορικό

Η ιδέα του ευρωπαϊκού συστήματος ελέγχου αμαξοστοιχιών (ETCS) δεν είναι νέα: υπάρχουν πάνω από 20 εθνικά συστήματα αυτόματου ελέγχου της ταχύτητας των αμαξοστοιχιών. Δυστυχώς, τα εν λόγω εθνικά συστήματα δεν είναι συμβατά μεταξύ τους. Για να υπάρξει δυνατότητα κυκλοφορίας σε δίκτυα που είναι εφοδιασμένα με διαφορετικά συστήματα είτε οι μηχανές έλξης πρέπει να αλλάζουν στα σύνορα (πράγμα που σημαίνει σημαντική απώλεια χρόνου) ή οι μηχανές έλξης να είναι εφοδιασμένες με διαφορετικά εποχούμενα συστήματα συμβατά με τα διαφορετικά συστήματα τροχιάς που χρησιμοποιούνται από τα διάφορα δίκτυα (πράγμα που αυξάνει το κόστος και τους κινδύνους βλάβης). Και στις δύο περιπτώσεις, η ενιαία αγορά διασπάται και δημιουργείται εμπόδιο στην ελεύθερη κυκλοφορία.

Αυτό έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες στη μεταφορά εμπορευμάτων. Μολονότι οι σιδηροδρομικές μεταφορές αναμένεται να είναι πλέον ανταγωνιστικές σε μεγάλες αποστάσεις, κάθε μεθόριος επιβαρύνει με σημαντικό κόστος και καθυστερήσεις τη μεταφορά, με παρεπόμενες απώλειες αγοράς και κορεσμό του οδικού δικτύου.

Το ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας (ERTMS) θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα των σιδηροδρομικών μεταφορών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις εμπορευματικές μεταφορές, όταν το σύστημα εγκατασταθεί κατά τρόπο συντονισμένο σε όλο το μήκος διαδρόμου, συνοδεύεται δε από συναφή μέτρα, όπως η εναρμόνιση των επιχειρησιακών κανόνων ή, αν είναι ανάγκη, η βελτίωση της υποδομής. Για παράδειγμα, ο όγκος των μεταφερόμενων εμπορευμάτων στον διάδρομο Ρότερνταμ – Γένοβα θα μπορούσε να διπλασιαστεί έως το 2020, πράγμα που ισοδυναμεί με την εκτέλεση της διαδρομής από ένα βαρύ φορτηγό κάθε 37 δευτερόλεπτα της ώρας.

Το ERTMS αποτελεί μείζονα βιομηχανική επιτυχία για την Ευρώπη. Οι επιδόσεις και το κόστος του σημαίνουν ότι έχει τύχει ταχέως αποδοχής ακόμη και πέραν της Ευρώπης, και τώρα χρησιμοποιείται ως το παγκόσμιο πρότυπο αναφοράς για όλες τις νέες γραμμές.

Σήμερα στην Ευρώπη πάνω από 4.000 χιλιόμετρα γραμμών είναι εφοδιασμένα με το ETCS. Επιπλέον, έχουν ήδη συναφθεί συμβάσεις για τον εξοπλισμό άνω των 4.000 χιλιομέτρων επιπλέον γραμμών, δείχνοντας τοιουτοτρόπως ότι το μήκος των γραμμών που είναι εφοδιασμένες με ETCS θα υπερδιπλασιαστεί στο διάστημα των επόμενων δύο έως τριών ετών, ο δε ρυθμός εγκατάστασης του εξοπλισμού αναμένεται να επιταχυνθεί περαιτέρω τα επόμενα έτη.