[Καθημερινη] Αποδυναμωμένος ο ισχυρός άξονας του ΟΣΕ

[AlexNik]

Πτωτική πορεία εμφανίζουν τα στοιχεία της επιβατικής κίνησης στη σιδηροδρομική γραμμή Αθήνα - Θεσσαλονίκη
Της Αλεξανδρας Kασσιμη

Χαμηλή επιβατική κίνηση και περιορισμένα ποσοστά ανάκτησης κόστους (ποσοστά κόστους λειτουργίας που καλύπτονται από τα εισιτήρια) εμφανίζει ο υποτιθέμενος ισχυρότερος άξονας του ΟΣΕ, η ραχοκοκαλιά του δικτύου όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς, ο άξονας Αθήνα - Θεσσαλονίκη. Μόλις 1,4 εκατ. επιβάτες χρησιμοποίησαν το τρένο για την μετ’ επιστροφής διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη το διάστημα Ιανουαρίου -Αυγούστου 2010. Πτωτική πορεία εμφανίζουν τα στοιχεία επιβατικής κίνησης για το 2009 σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, καταδεικνύοντας ότι ο σιδηρόδρομος δεν έχει καταφέρει να κερδίσει μερίδιο στην αγορά μετακινήσεων.

Αναλυτικά, το 2008 στο σιδηροδρομικό δίκτυο Αθήνα - Θεσσαλονίκη μετακινήθηκαν 2,179 εκατ. επιβάτες, ενώ την επόμενη χρονιά ο αριθμός έπεσε στα 1,934 εκατ. Τη στιγμή μάλιστα που το σχέδιο εξυγίανσης του ΟΣΕ προβλέπει περικοπές ζημιογόνων δρομολογίων, ο οργανισμός φαίνεται πως αδυνατεί να επιδείξει ικανοποιητική κίνηση. Το διάστημα 2007 - 2008 ο αριθμός των επιβατοχιλιομέτρων που πραγματοποίησαν οι συρμοί του ΟΣΕ περιορίστηκε κατά 15%, παρά την προσθήκη σταθμών στον προαστιακό της Αθήνας. Σχεδόν ανύπαρκτο είναι και το μερίδιο του ΟΣΕ στις εμπορευματικές μεταφορές της χώρας που δεν ξεπερνάει το 1,5%, με τάση περαιτέρω μείωσης. Το επιχειρησιακό σχέδιο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ προβλέπει μάλιστα για το 2011 κέρδη 1,78 εκατ. ευρώ από τις εμπορευματικές σιδηροδρομικές μεταφορές έναντι ζημιών 17,829 εκατ. ευρώ που παρουσίασε η συγκεκριμένη δραστηριότητα το 2009.

Στο νομοσχέδιο για την εξυγίανση του ΟΣΕ περιγράφεται η αναδιάρθρωση του δικτύου μέσω της δημιουργίας τεσσάρων κατηγοριών δικτύου. Ο υπουργός Υποδομών κ. Δημήτρης Ρέππας έχει μεν διαβεβαιώσει ότι δεν πρόκειται καμία γραμμή να κλείσει, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα εκτελούνται δρομολόγια σε όλο το υφιστάμενο δίκτυο του ΟΣΕ. Συγκεκριμένα η κατηγορία 1 θα αφορά το ενεργό δίκτυο το οποίο λειτουργεί κανονικά και διεξάγονται όλες οι απαιτούμενες εργασίες συντήρησης. Η κατηγορία 2 αφορά το δίκτυο που βρίσκεται σε στάδιο κατασκευής, όπου θα εκτελούνται όλες οι εργασίες ώστε να δοθεί στην κυκλοφορία σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των έργων. Για την κατηγορία 3 (ενεργό δίκτυο σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας) προβλέπεται η εκτέλεση μόνο των απολύτως απαραίτητων εργασιών συντήρησης και επισκευής, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά. Το δίκτυο δεν μπορεί να παραμείνει στην κατηγορία 3 για πάνω από 1 χρόνο. Θα εντάσσεται στην κατηγορία 4 σε περίπτωση που ξεπεράσει τον ένα χρόνο σε καθεστώς προσωρινής αναστολής. Στην κατηγορία 4 θα υπάγεται το δίκτυο στο οποίο δεν εκτελούνται μεταφορές, παύει να είναι στην αρμοδιότητα της ΕΔΙΣΥ και μπορεί να αξιοποιηθεί (εμπορικά π. χ.) από την ΓΑΙΟΣΕ (η εταιρεία που διαχειρίζεται την ακίνητη περιουσία του ΟΣΕ).

Προσωρινή αναστολή
Σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ οι γραμμές που πρόκειται να τεθούν σε προσωρινή αναστολή είναι οι γραμμές Θεσσαλονίκης - Σερρών, η πλειονότητα των γραμμών Δυτικής Μακεδονίας και ορισμένες γραμμές της Πελοποννήσου. Παράλληλα με τις περικοπές δρομολογίων, αναμένεται η αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων του ΟΣΕ οι οποίες, σύμφωνα με τις αρχικές εξαγγελίες, δεν θα ξεπερνούν το 80% των τιμών του ανταγωνιστή που είναι τα ΚΤΕΛ. Σύμφωνα όμως με το επιχειρησιακό σχέδιο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, οι νέες τιμές σε πολλές περιπτώσεις θα αγγίξουν ή και θα ξεπεράσουν το 100% των τιμών των ΚΤΕΛ. Χαρακτηριστικό είναι το δρομολόγιο Αθήνα - Στυλίδα η τιμή του οποίου θα φτάσει τα 22 ευρώ, από 7,10 ευρώ που είναι σήμερα (αύξηση 94%), ενώ θα είναι αντίστοιχο με την τιμή του εισιτηρίου του ΚΤΕΛ για την ίδια διαδρομή. Το δρομολόγιο Λάρισα - Βόλος πρόκειται να ξεπεράσει την τιμή του ΚΤΕΛ, όπως επίσης και το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Λάρισα.

Εσοδα από διαφημίσεις
Εσοδα από άλλες δραστηριότητες, όπως είναι οι διαφημιστικές, επιδιώκει να εισπράξει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ σύμφωνα με το επιχειρησιακό της σχέδιο. Αναλυτικά εξετάζεται το ενδεχόμενο μετατροπής των συρμών σε διαφημιστικά μέσα. Ορισμένες από τις μορφές των διαφημίσεων που εξετάζονται είναι, το πάνω μέρος των παραθύρων των τρένων να καλύπτεται από αφίσα - αυτοκόλλητο. Παράλληλα, τα τμήματα μεταξύ των βαγονιών παρέχουν αρκετό χώρο για την ανάρτηση διαφημιστικών αφισών, όπως γίνεται και σε άλλα μέσα σταθερής τροχιάς (π. χ. μετρό, τραμ). Υπάρχει επίσης η πρόβλεψη για τρένα που θα «ντύνονται» ολόκληρα με διαφημίσεις εξωτερικά, όπως συμβαίνει με τα τρόλεϊ και ορισμένα λεωφορεία. Το κόστος της «επένδυσης» του τρένου βαρύνει φυσικά τον διαφημιζόμενο.

Παράλληλα, με την ανάπτυξη της δυνατότητας e-ticketing αναμένονται διαφημιστικά έσοδα μέσω της ιστοσελίδας που θα παρέχει τη δυνατότητα κρατήσεων εισιτηρίων. Η έκδοση ενός δωρεάν περιοδικού (free press) το οποίο θα προσφέρει στον επιβάτη ψυχαγωγία, ενημέρωση, αλλά και διαφημιστικό χώρο προς όφελος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι επίσης στις σκέψεις της εταιρείας. Εκτιμάται μάλιστα ότι τα διαφημιστικά έσοδα στο εν λόγω έντυπο μπορεί να αγγίξουν ακόμη και τα 600.000 ευρώ ετησίως.