[Euro2Day] ΕΡΓΟΣΕ: Το τρένo «δένει» σε 7 λιμάνια της χώρας

[meganium]

Με καθυστέρηση χρόνων προχωρά η σύνδεση του σιδηροδρόμου με τα λιμάνια, η οποία θα ανοίξει νέους δρόμους για τις εμπορευματικές μεταφορές στη χώρα. Οι συνδέσεις που υπάρχουν και ποιες σχεδιάζονται.

Στις βασικές προτεραιότητες της χώρας, σε ότι αφορά τις νέες υποδομές, βρίσκεται πλέον η σύνδεση των λιμανιών με τον σιδηρόδρομο. Ένα έργο για το οποίο επί δεκαετίες υπήρξε χαρακτηριστική αμέλεια από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας, την ώρα που άλλες χώρες εκμεταλλεύονταν στο έπακρον τις συνδυασμένες μεταφορές. Τώρα όμως η Ελλάδα φαίνεται ότι φουλάρει πλέον, σε μια προσπάθεια να κερδίσει το χαμένο έδαφος ή μέρος αυτού.

H γεωπολιτική θέση της στο νοτιότερο άκρο της Βαλκανικής Χερσονήσου της προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα που, εφόσον αξιοποιηθούν, θα της επιτρέψουν να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στις εμπορευματικές, κυρίως, μεταφορές της ευρύτερης περιοχής, αλλά και γενικότερα της Ευρώπης.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάδειξη της χώρας ως κέντρου διακίνησης κυρίως εμπορευματικών μεταφορών αλλά και επιβατικών μετακινήσεων είναι η ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού άξονα Πάτρα – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Ειδομένη / Προμαχώνας (ΠΑΘΕ/Π). Για την ολοκλήρωση του βασικού άξονα σιδηροδρόμου υπολείπονται τα έργα κατασκευής της νέας γραμμής Κιάτο – Πάτρα, τα οποία βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη στο τμήμα Κιάτο – Ροδοδάφνη – Ρίο και η νέα γραμμή στο τμήμα Τιθορέα – Δομοκός, που επίσης βρίσκεται σε φάση υλοποίησης.

Ωστόσο, το μεγάλο αυτό έργο, το οποίο έχει πια ορατό ορίζοντα ολοκλήρωσης, θα παρέμεινε λειψό χωρίς τη σιδηροδρομική σύνδεση των βασικών λιμένων της χώρας.

Σκοπός της προσπάθειας αυτής που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΡΓΟΣΕ Κώστα Σπηλιόπουλο, η ανάπτυξη συνδυασμένων μεταφορών (τρένο-πλοίο) και η ενίσχυση της διατροπικότητας του συστήματος μεταφορών, η οποία εστιάζει στη διασύνδεση των υποδομών με τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών.

Σύμφωνα με τον κ. Σπηλιόπουλο, η διασύνδεση των μεγάλων λιμένων της χώρας μέσω ενός σιδηροδρομικού δικτύου σύγχρονων ευρωπαϊκών προδιαγραφών αποτελεί εθνικό στόχο και για τον λόγο αυτό έχει ιεραρχηθεί ως βασική προτεραιότητα στο επενδυτικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου που υλοποιεί η ΕΡΓΟΣΕ.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, μια σειρά σημαντικών έργων βρίσκεται σε εξέλιξη, κάποια άλλα προγραμματίζονται, ενώ υπάρχουν και μερικά ακόμη -τα λιγότερα όμως- που έχουν ολοκληρωθεί.

Πειραιάς-Νέο Ικόνιο: μεγάλες προοπτικές από τη σύνδεση με το Θριάσιο

Το εμπορευματικό λιμάνι του Πειραιά στο Νέο Ικόνιο διαθέτει σιδηροδρομική σύνδεση. Πρόκειται για έργο που, μετά από πολλά χρόνια αναμονής, ολοκληρώθηκε την περασμένη άνοιξη υπό συνθήκες πίεσης, καθώς η απόδοση σε χρήση συνδέθηκε με την πορεία της συμφωνίας με την ΗΡ. Μπορεί ο χρόνος που απαιτήθηκε για την ολοκλήρωση των εργασιών να ήταν αντιστρόφως ανάλογος των 17 χιλιομέτρων μονής γραμμής, πάντως από τον Απρίλιο ο εμπορευματικός λιμένας στο Νέο Ικόνιο διαθέτει σύνδεση με το βασικό σιδηροδρομικό δίκτυο στην περιοχή του Θριασίου.

Θεωρείται έργο στρατηγικής σημασίας αφού μέσω αυτού το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας συνδέεται με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο και κατ’ επέκταση με το δίκτυο της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης. Σύμφωνα με τον κ. Σπηλιόπουλο, η παρουσία της COSCO στο λιμάνι και η σημαντική ανάπτυξη της δραστηριότητάς της σε αυτό καθιστούν τη νέα σιδηροδρομική γραμμή βασική οδό διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων και αυτοκινήτων προς την Ευρώπη, εξασφαλίζοντας σημαντικές οικονομίες χρόνου και κόστους μεταφοράς με περιβαλλοντικά και ενεργειακά οφέλη.

Το εμπορευματικό του Θριασίου

Πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι η γραμμή η οποία έχει παραληφθεί προσωρινά δεν έχει ακόμη χρησιμοποιηθεί για μεταφορές εμπορευμάτων, κάτι που αναμένεται να γίνει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Σε κάθε περίπτωση, ώθηση στην εκμετάλλευση της γραμμής θα δώσει η ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης των έργων που εκτελούνται στο Θριάσιο, όπου σε περίπου 1,5 χρόνο αναμένεται ότι θα είναι έτοιμο το εμπορευματικό κέντρο.

Το συγκρότημα εγκαταστάσεων του Θριασίου Πεδίου αποτελεί ένα ολοκληρωμένο κέντρο διαχείρισης και προώθησης εμπορευματοκιβωτίων, αυτοκινήτων και γενικού φορτίου εμπορευμάτων και περιλαμβάνει σιδηροδρομικό σταθμό διαλογής, χώρους εναπόθεσης φορτίων, χώρους τελωνείου και γραφείων, αποθήκευσης, μεταφόρτωσης.

Το συγκρότημα θα αποτελεί τον βασικό εμπορευματικό σταθμό της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας όπου συγκεντρώνεται το σύνολο των εγκαταστάσεων που είναι απαραίτητες για τη διεκπεραίωση των εμπορευμάτων, τόσο του γενικού φορτίου όσο και των containers που διακινούνται μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου.

Λιμάνι Θεσσαλονίκης: Βελτίωση της υπάρχουσας σύνδεσης

Το δεύτερο μεγάλο λιμάνι της χώρας στη Θεσσαλονίκη έχει, όπως όλοι συμφωνούν, εξαιρετικές προοπτικές αφού μπορεί να αποτελέσει το κέντρο του εμπορίου για την ενδοχώρα των Βαλκανίων αλλά και για την Ευρώπη. Το λιμάνι διαθέτει σιδηροδρομική σύνδεση, η οποία χρησιμοποιείται ήδη για τη μετακίνηση εμπορευμάτων. Παράλληλα όμως προωθούνται έργα που αφορούν τη βελτίωση της υφιστάμενης σύνδεσης, καθώς και την κατασκευή νέας γραμμής σύνδεσης του 6ου προβλήτα του εμπορευματικού λιμένα Θεσσαλονίκης με το σιδηροδρομικό δίκτυο, εκτιμώμενου μήκους 5 χλμ.

Η σύμβαση για την α’ φάση μελετών του έργου χρηματοδοτείται από πιστώσεις των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών και θα ακολουθήσει η β΄ φάση των οριστικών μελετών. Η αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης με το λιμάνι θα δώσει δυνατότητες ανάληψης από τον σιδηρόδρομο σημαντικού όγκου διακινούμενων φορτίων και εκμετάλλευσης των υφιστάμενων συνεργειών. Στόχος της ΕΡΓΟΣΕ είναι τα έργα του λιμανιού της πόλης να περιληφθούν στο ΣΕΣ της περιόδου 2014 - 2020.

Αλεξανδρούπολη: Χωρίς σύνδεση για 325 μέτρα

Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης απέχει από το σιδηροδρομικό δίκτυο... κάτι περισσότερο από 300 μέτρα, ωστόσο για δεκαετίες ολόκληρες δεν προωθήθηκε το έργο τη σύνδεσής του με αυτό. Σήμερα όμως έχει γίνει αντιληπτό πόσο μειώνει τη ανταγωνιστικότητά του το γεγονός ότι τα φορτία δεν μπορούσαν απευθείας να φορτωθούν στα τρένα.

Ευτυχώς πλέον τα έργα βρίσκονται σε εξέλιξη και υπολογίζεται ότι ως τον Σεπτέμβριο του 2014 θα έχουν ολοκληρωθεί. Το έργο προβλέπει την κατασκευή τερματικής σιδηροδρομικής γραμμής του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων στον Λιμένα Αλεξανδρούπολης, η οποία θα συνδέει το σύμπλεγμα των γραμμών που αναπτύσσεται στο λιμάνι με τον χώρο του σταθμού των εμπορευματοκιβωτίων.

Η σύνδεση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης με το σιδηροδρομικό δίκτυο θα συμβάλει στην ανάπτυξη του άξονα Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, αφού μέσω του λιμανιού της πόλης θα μπορούν τα εμπορεύματα να παρακάμπτουν τον Βόσπορο. Η απευθείας σύνδεση με τη Βάρνα θα λειτουργήσει ως εναλλακτικό πέρασμα των προϊόντων από τον Βόσπορο και θα μειώσει τον χρόνο διαδρομής από 2,5 ημέρες, που χρειάζεται σήμερα, σε περίπου 6 ώρες.

Λιμάνι Πάτρας: Δρόμος προς την Ιταλία

Το έργο συνδέεται με την ολοκλήρωση του τμήματος Ρίο-Πάτρα του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνα-Πάτρα, μήκους 12,9 χλμ., το οποίο βρίσκεται σε φάση σχεδιασμού. Έως σήμερα έχουν προωθηθεί οι μελέτες και οι αδειοδοτήσεις με βάση τη λύση της υπογειοποίησης του σιδηροδρομικού δικτύου στην πόλη της Πάτρας.

Ωστόσο, με δεδομένη αφενός την οικονομική συγκυρία που δεν επιτρέπει την επιλογή της λύσης αυτής με κόστος περίπου 700 εκατ., αφετέρου τη σημασία που έχει η σιδηροδρομική σύνδεση με τον Νέο Λιμένα Πατρών στην αύξηση της επιβατικής και εμπορευματικής κίνησης, εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις.

Προς την κατεύθυνση αυτή φαίνεται να κερδίζει έδαφος η λύση της κανονικοποίησης και ηλεκτροκίνησης της υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής από την Αγιά έως τον Νέο Λιμένα Πατρών. Με την υλοποίηση του έργου εξασφαλίζεται σιδ/κή σύνδεση με την Ευρώπη, μέσω Ιταλίας, που σήμερα δεν υπάρχει, αφού ούτε το παλιό, ούτε το νέο λιμάνι της Πάτρας συνδέονται με το δίκτυο του σιδηροδρόμου. Με δεδομένο μάλιστα ότι το λιμάνι της πόλης είναι το μόνο στη Δυτική Ελλάδα που έχει την προοπτική να συνδεθεί με τον σιδηρόδρομο, τουλάχιστον σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για προώθηση των σχετικών διαδικασιών με ταχύτητα.

Λιμάνι Καβάλας: Σύνδεση στους Τοξότες

Ούτε το λιμάνι της Καβάλας, ένα ακόμη από τα μεγάλα λιμάνια της βόρειας Ελλάδας, διαθέτει σύνδεση με τον σιδηρόδρομο. Ωστόσο το τελευταίο διάστημα έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες προκειμένου ο σιδηρόδρομος να πιάσει λιμάνι και εκεί.

Το έργο αφορά τη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου στην περιοχή Τοξοτών Ξάνθης, με τον εμπορικό λιμένα της Καβάλας Φίλιππο με νέα μονή γραμμή μήκους 39 χλμ. Έχουν εκπονηθεί η α΄ και η β’ φάση των μελετών, ενώ η γ’ φάση βρίσκεται σε διαδικασία δημοπράτησης, με χρηματοδότηση από τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών.

Το έργο χαρακτηρίζεται κρίσιμο για την ανάπτυξη του λιμένα, αφού θα τον μετατρέψει σε ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια όχι μόνο της χώρας, αλλά και των Βαλκανίων. Με τη σιδηροδρομική σύνδεση θα μπορούν τα εμπορεύματα να μετακινούνται με μικρότερο κόστος από το σημερινό από και προς την Καβάλα, εξασφαλίζοντας αξιόπιστη μεταφορά προς Βουλγαρία, Σκόπια, Ρουμανία, Σερβία κ.α.

Ο Βόλος

Το λιμάνι του Βόλου παρότι απέχει μόλις λίγες εκατοντάδες μέτρα από τον σιδηροδρομικό σταθμό δεν έχει σήμερα σύνδεση με το δίκτυο. Ωστόσο αυτό αναμένεται να γίνει στο πλαίσιο των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη και αφορούν τη σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει τον Βόλο με τη Λάρισα.

Λαύριο: Έμφαση στις επιβατικές μεταφορές

Σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο πρόκειται να αποκτήσει μελλοντικά και το λιμάνι του Λαυρίου. Βέβαια δεν θα αφορά τόσο το εμπορευματικό κομμάτι όσο τις επιβατικές μετακινήσεις αφού, όπως όλα δείχνουν, πρόκειται για ένα λιμάνι που θα αναδειχθεί ως το κύριο της Αττικής για τις επιβατικές μετακινήσεις.

Το όφελος τόσο σε χρόνο, όσο και σε εξοικονόμηση καυσίμων που προσφέρει το λιμάνι του Λαυρίου είναι δύο παράγοντες που δεν μπορούν να αγνοηθούν ούτε από την ακτοπλοΐα, ούτε και από την πολιτεία, που φαίνεται να υιοθετεί την άποψη ότι ο λιμένας του Λαυρίου μπορεί να εξυπηρετήσει με τον καλύτερο τρόπο τις επιβατικές μεταφορές.

Βεβαίως προϋπόθεση για να γίνει αυτό είναι το λιμάνι να αποκτήσει επαρκείς συνδέσεις ώστε να διευκολύνονται οι μετακινήσεις και κυρίως να φτάσει σε αυτό το σιδηροδρομικό δίκτυο.

Το έργο που σχεδιάζεται αφορά την κατασκευή 30 χλμ. διπλής ηλεκτροκινούμενης σιδηροδρομικής γραμμής από το κόμβο Κορωπίου έως το λιμάνι, ταχύτητας μελέτης 120 χλμ./ώρα. Έχει εκπονηθεί η α’ Φάση Μελετών, ενώ η β’ φάση χρηματοδοτείται από πιστώσεις των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών και βρίσκεται σε διαδικασία δημοπράτησης. Θα ακολουθήσει η γ’ φάση μελετών.

Στόχος της ΕΡΓΟΣΕ είναι το έργο να ενταχθεί στην 5η Προγραμματική Περίοδο.