[Έθνος] Ο εφιάλτης του διχασμού στην Τουρκία

[Konstantinos]

Οι μαζικές διαδηλώσεις, που ξέσπασαν ξαφνικά και συντάραξαν την Τουρκία, έστειλαν στον Τ. Ερντογάν ένα σαφές μήνυμα αμφισβήτησης της ισλαμικής ατζέντας που προωθεί από το 2002 και μετά. Παράλληλα αποκάλυψαν το βαθύτατο χάσμα μεταξύ των υποστηρικτών και των αντιπάλων του, που διαπερνά την τουρκική κοινωνία.

Οι μαζικές διαδηλώσεις, που συντάραξαν συθέμελα την Τουρκία, έστειλαν ένα σαφές μήνυμα στον Ταγίπ Ερντογάν ενάντια στην ισλαμική ατζέντα που με συνέπεια υπηρετεί εδώ και έντεκα χρόνια και ταυτόχρονα κατάφεραν ένα ρήγμα στην εικόνα της γειτονικής χώρας αποκαλύπτοντας το βαθύτατο χάσμα που διαπερνά την τουρκική κοινωνία.

Η ευημερία των αριθμών στην Τουρκία του Ερντογάν δεν συνοδεύεται από άνοδο του βιοτικού επιπέδου όλων του Τούρκων, ούτε από εκδημοκρατισμό των θεσμών, όπως ήλπιζαν πολλοί από τους ψηφοφόρους που στήριξαν τον Τούρκο πρωθυπουργό στη ρήξη του με το κεμαλικό στρατιωτικό κατεστημένο. Αντιθέτως, η οικονομική ανάπτυξη διεύρυνε την απόσταση μεταξύ πλούσιων και φτωχών και ενέτεινε την εξαθλίωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού.

Ωστόσο δεν ήταν αυτοί οι εξαθλιωμένοι που βγήκαν στους δρόμους για να διεκδικήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής. Ηταν πρωτίστως νέοι εκείνοι που πλημμύρισαν την πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη και διοργάνωσαν περίπου 90 διαδηλώσεις σε 48 πόλεις και επιχείρησαν να πλησιάσουν τα γραφεία του πρωθυπουργού στην Αγκυρα.

Η σπίθα που οδήγησε σε αυτό το ξέσπασμα ήταν κυρίως η βίαιη καταστολή των διαδηλωτών, που διαμαρτύρονταν για την ανέγερση τζαμιού και στρατώνων σε πάρκο, παρά τις αντιδράσεις των κατοίκων, οι οποίοι ήθελαν να διατηρήσουν τον πνεύμονα πρασίνου για τη γειτονιά τους. Η Αστυνομία έριξε μεγάλες ποσότητες χημικών και ακολούθησαν περίπου 1.700 προσαγωγές, που εξαγρίωσαν ακόμη περισσότερο το πλήθος.

Το κίνημα διαμαρτυρίας δεν φαίνεται να έχει κάποια ηγετική μορφή και δεν καθοδηγείται από κόμματα, παρότι η αντιπολίτευση επιχείρησε να οικειοποιηθεί τη μαζική αντίδραση. Επιπλέον, ο ρόλος που διαδραμάτισαν τα social media, που αντικατέστησαν τα συμβατικά ΜΜΕ στη ροή ενημέρωσης και λειτούργησαν ως οργανωτικό μέσο, ξύπνησαν μνήμες από την «αραβική Ανοιξη». Ομως, οι ομοιότητες φαίνεται ότι σταματούν εδώ.

Οι διαδηλωτές ήταν όλων των αποχρώσεων, αριστεροί, αναρχικοί, μουσικοί, καλλιτέχνες, φοιτητές και συνταξιούχοι και κυρίως μέλη της κοσμικής αστικής τάξης της Τουρκίας, μορφωμένοι άνθρωποι που ενοχλήθηκαν από τη διαρκή συντηρητικοποίηση της κοινωνίας υπό τη σιδηρά χείρα του πρωθυπουργού. Ο Ερντογάν είναι ένας πολιτικός δημοκρατικά εκλεγμένος με το 50% των ψηφοφόρων στο πλευρό του. Οι υπόλοιποι μισοί, όμως, είναι εναντίον του και κατά του σχεδόν απολυταρχικού τρόπου με τον οποίο κυβερνά και σαφέστατα κατά της αυξανόμενης επιρροής των ισλαμιστών στη χώρα.

Η απαξιωτική πρώτη αντίδρασή του, όταν χαρακτήρισε τους διαδηλωτές «εξτρεμιστές», έριξε λάδι στη φωτιά, όπως και η δήλωσή του ότι «εάν φέρουν 200.000 άτομα, εγώ θα φέρω ένα εκατομμύριο».

Ακόμη και χθες, που προσπάθησε να κατεβάσει τους τόνους, ο Ερντογάν ήταν αρκετά προκλητικός λέγοντας ότι το θέμα είναι ιδεολογικό και έχει ως «στόχο να μειωθεί η δύναμη του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης», ενώ αναρωτήθηκε: «Ποιος είναι ο λόγος των διαδηλώσεων; Μήπως τους αφαιρέθηκε το δικαίωμα ψήφου;», για να καταλήξει ότι «ο αγώνας για τη δημοκρατία διεξάγεται στις κάλπες».

ΑΠΟ ΕΡΝΤΟΓΑΝ

Αποστάσεις πήρε ο Γκιουλ

Το πολιτικό πλήγμα για τον Ερντογάν, ο οποίος φέρεται να επιθυμεί να παραμείνει στο τιμόνι της Τουρκίας μέχρι το 2023, δηλαδή για τα 100 χρόνια της τουρκικής δημοκρατίας, είναι βαρύ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ έσπευσε να αποστασιοποιηθεί απευθύνοντας έκκληση για ηρεμία και καλώντας την Αστυνομία να ενεργήσει με μέτρο.

Μάλιστα η απομάκρυνση της Αστυνομίας από την πλατεία Ταξίμ με στόχο την εκτόνωση της κατάστασης έγινε με πρωτοβουλία του Τούρκου προέδρου. Και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ερντογάν, ο Μπουλένε Αρίντς, εμφανίστηκε σε τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο να δηλώνει πως «ο κόσμος έπρεπε να ενημερωθεί, να έχει προειδοποιηθεί και όχι να αντιμετωπιστεί με υπέρμετρη βία».

Προέτρεψε μάλιστα την Αστυνομία να ζητήσει συγνώμη για τη στάση που επέλεξε, κάτι που -κατά την άποψή του- θα χρησιμεύσει για την εκτόνωση της κατάστασης Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, ο Ερντογάν δεν είναι τόσο ισχυρός πλέον στους κόλπους του AKP και η φιλοδοξία του να μεταπηδήσει στην προεδρία της δημοκρατίας με αυξημένες αρμοδιότητες δεν θα ικανοποιηθεί τόσο ανώδυνα από τον Γκιουλ.