[SigmaLive] Μεγάλο πλήγμα δέχθηκαν οι ευρωπαϊκές αερομεταφορές

[Konstantinos]

Αν και ο ευρωπαϊκός κλάδος των αερομεταφορών κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως, έχει υποστεί σοβαρότατο πλήγμα λόγω της ύφεσης και της οικονομικής κρίσης.

Ο ευρωπαϊκός κλάδος των αερομεταφορών περιλαμβάνει εταιρείες που κατέχουν ηγετική θέση παγκοσμίως στην αεροναυπηγική βιομηχανία, τις αεροπορικές εταιρείες, μεγάλους αερολιμένες (hubs), καθώς και στη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας, την έρευνα και την τεχνολογία. Ωστόσο, η πρωτοπορία αυτή απειλείται από αρκετές νέες προκλήσεις, από τον έντονο διεθνή ανταγωνισμό και τους νεοεισερχόμενους στην αγορά.

Προβλέπεται ότι τα καθαρά κέρδη των ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιρειών θα μειωθούν από 0,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2011, σε καθαρό έλλειμμα ύψους 1,1 δισεκατ. δολαρίων το 2012.

Υπολογίζεται ότι οι θέσεις εργασίας στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών στην ΕΕ ανέρχονται σε 5,1 εκατομμύρια, η δε συμβολή του τομέα στο ευρωπαϊκό ΑΕγχΠ ανέρχεται σε 365 δισεκατομμύρια ευρώ ή 2,4%.

Εντούτοις, παρά την σημερινή οικονομική κρίση, οι παγκόσμιες αεροπορικές μεταφορές αναμένεται μακροπρόθεσμα να αυξηθούν κατά 5% ετησίως έως το 2030, δηλαδή αθροιστική αύξηση άνω του 150%.

Τη ζήτηση αεροπορικών μεταφορών ωθούν κατά κύριο λόγο η οικονομική ανάπτυξη και η ευημερία. Δεδομένου ότι το αναμενόμενο μέσο ετήσιο ποσοστό αύξησης του ΑΕγχΠ για την Ευρώπη τοποθετείται στο 1,9% μεταξύ 2011 και 2030, σε σύγκριση, για παράδειγμα, με τους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ινδία και την Κίνα, όπου είναι της τάξης του 7,5% και του 7,2% αντίστοιχα – η ανάπτυξη των αερομεταφορών θα μετατοπιστεί κάπως προς περιοχές εκτός της ΕΕ, ενώ αναμένεται ειδικότερα ότι οι χώρες της Ασίας και της Μέσης Ανατολής θα καταστούν το επίκεντρο των διεθνών ροών της εναέριας κυκλοφορίας.

Το 50% της νέας παγκόσμιας αεροπορικής κίνησης που θα προστεθεί στα επόμενα 20 έτη θα πραγματοποιείται προς, από ή εντός της περιοχής της Ασίας και του Ειρηνικού, που σημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν θα έχουν πλέον την πρωτοπορία στην παγκόσμια αεροπορική κίνηση το 2030, προσεγγίζοντας μερίδιο αγοράς της τάξης του 38%.
Επειδή οι ρυθμοί ανάπτυξης θα κινηθούν κάτω από τον μέσο όρο, οι αερομεταφορείς της ΕΕ θα χάσουν μερίδιο αγοράς το οποίο θα ανακτήσουν οι μη ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες στις περισσότερες περιοχές.

Το 2003 οι αερομεταφορείς της ΕΕ διέθεταν μερίδιο αγοράς της τάξης του 29% του συνόλου της διηπειρωτικής μεταφορικής ικανότητας στον κόσμο. Μέχρι το 2025, το μερίδιο αυτό αναμένεται να μειωθεί στο 20%. Η τάση αυτή σημαίνει ότι, εάν δεν αναληφθούν δράσεις, θα περιοριστεί η ικανότητα των ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιρειών να υποστηρίζουν την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ταυτόχρονα, οι αερομεταφορείς τρίτων χωρών ενισχύουν τη θέση τους παγκοσμίως. Για παράδειγμα, η ταχύτερη αύξηση της περιφερειακής αεροπορικής κίνησης στον κόσμο αναμένεται να σημειωθεί στη Μέση Ανατολή, όπου μέχρι το 2030 οι περιφερειακές αεροπορικές εταιρείες θα αντιπροσωπεύουν το 11% της παγκόσμιας αεροπορικής κίνησης, ποσοστό το οποίο ήταν 7% το 2010.

Μέτρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η Κομισιόν ανακοίνωσε δέσμη προτάσεων για την ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού κλάδου αεροπορικών μεταφορών, αρχίζοντας διαπραγματεύσεις με τους βασικούς εταίρους.

Στόχος θα είναι η πρόσβαση σε νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες σε ταχέως αναπτυσσόμενες αγορές, η ανάπτυξη νέων εργαλείων για την καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού και η δημιουργία των ορθών κανονιστικών προϋποθέσεων για την προσέλκυση επενδύσεων.

Προτεραιότητες Κυπριακής Προεδρίας στον τομέα των αερομεταφορών

Στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών, η πλήρης εφαρμογή των Λειτουργικών Τμημάτων Εναέριου Χώρου (ΛΤΕΧ), ως μέρος της διαδικασίας ολοκλήρωσης του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, θεωρείται προτεραιότητα για την Κυπριακή Προεδρία.

Στο πλαίσιο αυτό, η Προεδρία θα εργαστεί σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Κράτη Μέλη, ώστε να καταστήσουν τα ΛΤΕΧ λειτουργικά, βελτιώνοντας έτσι τις επιδόσεις των αερομεταφορών, με την υιοθέτηση μιας λεπτομερούς σειράς κανόνων, κριτηρίων επίδοσης και οδηγιών επί των ΛΤΕΧ.
Η βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των κοινοτικών αερολιμένων είναι μια σημαντική πτυχή της ευρωπαϊκής πολιτικής για την πολιτική αεροπορία.

Η Προεδρία θα επιδιώξει να σημειώσει πρόοδο στις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σχετικά με τη νομοθετική δέσμη για τους αερολιμένες, η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας λειτουργίας των αερολιμένων, τη μείωση των επιπτώσεων του θορύβου γύρω από αυτούς και την καλύτερη αξιοποίηση της χωρητικότητάς τους.
Τέλος, η Προεδρία, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα προωθήσει τις εργασίες για την εξωτερική πολιτική αερομεταφορών, ιδίως όσον αφορά τις επερχόμενες συμφωνίες ανοικτών ουρανών με τρίτες χώρες.