Σε διερεύνηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης για τα νέα σιδηροδρομικά έργα προχωρά η ΕΡΓΟΣΕ ελλείψει πόρων από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, η ΕΡΓΟΣΕ εξετάζει διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως ο δανεισμός από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η ένταξη στο χρηματοοικονομικό εργαλείο μόχλευσης πόρων («πακέτο Γιούνκερ») και οι συμπράξεις με ιδιώτες επενδυτές, για τα σιδηροδρομικά έργα νέας γενιάς.
Πρώτο στη λίστα είναι το έργο της επέκτασης του προαστιακού σιδηρόδρομου Κορωπί - Λαύριο, εκτιμώμενου προϋπολογισμού 140 εκατ. ευρώ, χωρίς τις απαλλοτριώσεις. Το υπουργείο Υποδομών και η ΕΡΓΟΣΕ διερευνούν το ενδεχόμενο ενός πρότζεκτ-πακέτου, το οποίο θα συνδυάζει την κατασκευή του προαστιακού, την επέκταση της Αττικής Οδού και την ανάπτυξη του λιμανιού του Λαυρίου τόσο για εμπορευματική όσο και για επιβατική χρήση.
Ήδη η ΕΡΓΟΣΕ συζητά σε τεχνικό επίπεδο με την ΕΤΕπ, η οποία έχει δηλώσει τη διαθεσιμότητά της για την υποστήριξη της εκπόνησης μελέτης βιωσιμότητας, η οποία θα έρθει να τεκμηριώσει τις χρηματοοικονομικές ανάγκες και δυνατότητες αυτού του σχεδίου συνδυασμένων μεταφορών.
Ένα άλλο έργο για το οποίο εξετάζονται εναλλακτικά εργαλεία χρηματοδότησης είναι η εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτροκίνησης και σηματοδότησης στη σιδηροδρομική γραμμή του Έβρου (Αλεξανδρούπολη - Ορμένιο), δηλαδή σε μήκος 175 χλμ. Το σχέδιο είναι προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ και περιέχει και έργα πολιτικού μηχανικού, όπως για παράδειγμα η ανύψωση της γραμμής για περίπου 8 χλμ. στο Τυχερό Έβρου, η οποία κρίνεται επιτακτική λόγω των πλημμυρών στην περιοχή.
Για την τεκμηρίωση των οικονομικών δυνατότητων του έργου, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο θα εκπονήσει μελέτη βιωσιμότητας. Η συγκεκριμένη γραμμή είναι βολική τόσο για επιβατικές μεταφορές καθώς διασχίζει σχεδόν όλα τα αστικά κέντρα και τους οικισμούς της περιοχής, ενώ μπορεί να προσελκύσει και εμπορευματικά φορτία, αφού συνδέεται τόσο με την Τουρκία όσο και με τη Βουλγαρία.
Παράλληλα, αναζητούνται πόροι για το έργο Πάτρα - Πύργος - Καλαμάτα, προϋπολογισμού 600 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει τη μετατροπή της υφιστάμενης μετρικής γραμμής σε κανονικού εύρους, την εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτροκίνησης και σηματοδότησης και έργα πολιτικού μηχανικού.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΕΡΓΟΣΕ, θα διατηρηθεί η υφιστάμενη χάραξη, ενώ έχουν μελετηθεί ορισμένες παραλλαγές της γραμμής στα ορεινά της Μεσσηνίας. Η συγκεκριμένη γραμμή συνδυάζει τόσο επιβατικό και τουριστικό ενδιαφέρον όσο και εμπορευματικό, καθώς θα προσφέρει ταχεία μεταφορά νωπών προϊόντων προς το λιμάνι της Πάτρας, με στόχο την εξαγωγή τους στην Ευρώπη. Το επόμενο διάστημα θα ξεκινήσει η μελέτη βιωσιμότητας του έργου.
Ένα ακόμη έργο, για το οποίο αναζητούνται εναλλακτικά χρηματοδοτικό εργαλεία, είναι η υπογειοποίηση του τετραπλού σιδηροδρομικού διαδρόμου της Αθήνας, προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ, το οποίο είναι δύσκολο τεχνικά καθώς στην πορεία του συναντά τον κεντρικό αγωγό της ΕΥΔΑΠ και το μετρό της Αθήνας.
Παράλληλα, η ΕΡΓΟΣΕ «ψάχνεται» και για παρεμβάσεις σε παλιότερες γραμμές όπως η μετρική γραμμή που διασχίζει την Αττική και την Κορινθία, η οποία θα μπορούσε να «κουμπώσει» με τη νέα γραμμή και να συνδέσει με το κεντρικό δίκτυο τα διυληστήρια και τη βιομηχανική ζώνη της Κορίνθου.
Το ίδιο ισχύει και για την υφιστάμενη μονή γραμμή Τιθορέα - Δομοκός, η οποία θα τεθεί σε δεύτερη μοίρα μόλις ολοκληρωθούν τα έργα της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στην ίδια περιοχή. Έτσι, διερευνώνται σενάρια αξιοποίησης της παλιάς γραμμής, όπως για παράδειγμα ο τουρισμός, τα οποία θα μπορούσαν να προχωρήσουν με τη συμμετοχή ιδιωτών και την ένταξή τους σε κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα.
Έρχονται νέα έργα
Στο μεταξύ, η ΕΡΓΟΣΕ ετοιμάζεται να δημοπρατήσει δύο έργα εκσυγχρονισμού των σιδηροδρομικών γραμμών της Θεσσαλίας, τα οποία αφορούν την εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτροκίνησης και σηματοδότησης στη γραμμή Παλαιοφάρσαλος - Καλαμπάκα (52 εκατ. ευρώ) και στη γραμμή Λάρισα - Βόλος (46 εκατ. ευρώ).
Στο τμήμα Λάρισα - Βόλος έχει προηγηθεί μία μικρότερη εργολαβία του ΟΣΕ για την ανακαίνιση της γραμμής. Η ΕΡΓΟΣΕ θα προχωρήσει σε αλλαγή χάραξης της γραμμής, η οποία αντί της Νέας Ιωνίας, θα περνάει από τη ΒΙΠΕ και θα καταλήγει στο λιμάνι του Βόλου. Το έργο χρηματοδοτείται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΥΜΕΠΕΡΑΑ).
Ακόμη, στο έργο Παλαιοφάρσαλος - Καλαμπάκα μέσα στον Μάρτιο ολοκληρώνεται η εκκρεμότητα της έγκρισης της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ). Στόχος της ΕΡΓΟΣΕ είναι οι διαγωνισμοί να έχουν προκηρυχθεί μέχρι το καλοκαίρι, οι εργολαβίες να ξεκινήσουν ως το 2017 και τα έργα να παραδοθούν σε λειτουργία έως το 2019. Το έργο χρηματοδοτείται από ΠΕΠ Θεσσαλίας.
Παράλληλα, το καλοκαίρι η ΕΡΓΟΣΕ θα δημοπρατήσει το έργο της εγκατάστασης ηλεκτροκίνησης στο τμήμα Κιάτο - Ροδοδάφνη (ήδη προχωράει με άλλη εργολαβία της ΜΕΤΚΑ), ύψους 35 εκατ. ευρώ και με χρηματοδότηση από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ. Ακόμη, μέχρι το φθινόπωρο δημοπρατείται το έργο Ροδοδάφνη - Ρίο, ύψους 250 εκατ. ευρώ, το οποίο χρηματοδοτείται από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ και περιλαμβάνει την κατασκευή επιδομής, σταθμών, καθώς και την εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτροκίνησης και σηματοδότησης.
Επίσης, στο τέλος του Μαρτίου ο ΟΣΕ θα έχει ολοκληρώσει την προμελέτη για τη σύνδεση του Ρίο με την Πάτρα, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα εξετάζει όλα τα πιθανά σενάρια διέλευσης μέσα από την πόλη και θα τεθεί σε διαβούλευση. Σημειωτέον ότι αποτελεί δεσμευτική υποχρέωση της χώρας να συνδεθούν τα υπό κατασκευή έργα στην Πελοπόννησο με το λιμάνι της Πάτρας.
Στο μεταξύ, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται τα δύο μεγάλα έργα Τιθορέα - Δομοκός και η σήραγγα της Παναγοπούλας, τα οποία χρηματοδοτούνται από το χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ «Συνδέοντας την Ευρώπη» και έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2017.
Παράλληλα, η ΕΡΓΟΣΕ θα προκηρύξει μέσα στον Μάρτιο τη μελέτη αναβάθμισης του τμήματος Θεσσαλονίκη - Στρυμόνας - Προμαχώνας, που θα διερευνήσει την εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης και ηλεκτροκίνησης, αλλά και τη δυνατότητα ειδικών κατασκευών της τελευταίας, οι οποίες απαιτούνται λόγω το εύρους της χάραξης.
Επίσης, μέχρι το καλοκαίρι αναμένεται να ανατεθεί η ολοκλήρωση των υπολειπόμενων εργασιών στο τμήμα Θεσσαλονίκη - Ειδομένη, που περιλαμβάνει εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης, σηματοδότησης και έργα πολιτικού μηχανικου, με ορίζοντα αποπεράτωσης το 2018.
Στο μεταξύ, φαίνεται να απομακρύνεται οριστικά πια το ενδεχόμενο ανάκτησης από την ΕΕ των κοινοτικών πόρων που είχαν δοθεί για τη δημιουργία δικτύου ηλεκτροκίνησης στον άξονα Πειραιάς - Αθήνα - Θεσσαλονίκη, καθώς βαίνει προς ολοκλήρωση η εργολαβία ανάταξης της ηλεκτροκίνησης, ενώ μέχρι το τέλος του Μαρτίου ξεκινούν τα έργα της ολοκλήρωσης του σιδηροδρομικού άξονα Πειραιάς - Αθήνα, που χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους.